เริ่มเผยแพร่ 1 ตุลาคม 2020
ปรับปรุงล่าสุด 20 มิถุนายน 2022
- ลืมรับประทาน “ไดแอน-35” ต่อเนื่องกัน 3 เม็ด แต่ยังไม่ถึง 72 ชั่วโมงนับจากเวลาที่ควรรับประทานเม็ดแรกที่ลืม
ยกตัวอย่างเช่น สมมติว่าเคยรับประทานยาคุมในเวลา 21.00 น. ของทุก ๆ วัน แต่ลืมและไม่ได้รับประทานในวันจันทร์, อังคาร และพุธ ถ้านึกได้ก่อนเวลา 21.00 น. ของวันพฤหัสบดี ก็จะถือว่าลืมรับประทาน 3 เม็ดต่อเนื่องกัน แต่ยังไม่ถึง 72 ชั่วโมง (นับจาก 21.00 น. ของวันจันทร์ ซึ่งเป็นวันแรกที่ลืมรับประทานนั่นเอง)
วิธีแก้ไข ก็คือ ให้รับประทาน “เม็ดล่าสุดที่ลืม” ทันทีที่นึกได้ ส่วนอีก 2 เม็ดที่ลืมใช้ ให้ทิ้งไปได้เลย (หรือจะเก็บไว้เป็นเม็ดยาสำรองก็ได้ หากไม่กังวลว่าจะสับสนและใช้ผิด)
แล้วรอรับประทานเม็ดต่อไปตามเวลาปกติ
ตามตัวอย่างข้างต้นก็คือ ให้แกะ “เม็ดวันพุธ” มารับประทานทันที แล้วรอรับประทาน “เม็ดวันพฤหัสบดี” ในเวลา 21.00 น. ตามปกติ
ส่วน “เม็ดวันจันทร์” และ “เม็ดวันอังคาร” ที่ลืมรับประทานด้วยนั้น ก็ให้ทิ้งไปเลย หรืออาจเก็บไว้เป็นเม็ดยาสำรองเผื่อจำเป็นต้องใช้ก็ได้ค่ะ
ในเวลา 21.00 น. ของวันศุกร์และวันต่อ ๆ ไป ก็ให้รับประทานยาคุมวันละเม็ดตามลำดับไปจนกว่าจะหมดแผง จากนั้นก็เว้นว่าง 7 วันก่อนต่อยาคุมแผงถัดไป
โดยทั่วไป ประจำเดือนมักจะมาหลังจากหยุดใช้ยาไปแล้ว 2 – 3 วัน ดังนั้น ถ้าเหตุการณ์นี้ เกิดขึ้นในสัปดาห์สุดท้ายของแผง แม้ว่าจะกลับมารับประทานต่อแล้ว ก็ยังอาจทำให้มีเลือดออกมามากจนชุ่มผ้าอนามัย (ไม่ใช่แค่เพียงหยดเลือดกะปริบกะปรอย) ก่อนที่จะใช้ยาคุมแผงนี้หมด
ซึ่งหากเป็นเช่นนั้น เมื่อใช้ยาคุมแผงนี้หมดแล้ว แนะนำให้ต่อแผงใหม่โดยไม่ต้องเว้นว่าง 7 วันนะคะ
และในกรณีที่เม็ดที่ลืมนั้นเป็น 3 เม็ดสุดท้ายของแผง ให้รับประทาน “เม็ดล่าสุดที่ลืม” ทันทีที่นึกได้ แล้วต่อแผงใหม่ในวันนั้นเลย
ยกตัวอย่างในกรณีที่เวลารับประทานปกติคือ 21.00 น. หากเริ่มรับประทานเม็ดแรกของแผงนี้ในวันพุธ สามเม็ดสุดท้ายของแผงก็จะต้องตรงกับอาทิตย์, จันทร์, อังคาร ซึ่งถ้าลืมรับประทาน แล้วนึกขึ้นมาได้ในช่วงเช้าของวันพุธ ก็ให้รับประทาน “เม็ดวันอังคาร” ทันทีที่นึกได้ แล้วตามด้วย “เม็ดวันพุธ” ของแผงใหม่ในเวลา 21.00 น.
จะเห็นได้ว่าในกรณีนี้จะต้องต่อแผงใหม่โดยไม่ต้องเว้นว่าง 7 วันก่อนนะคะ
และให้รับประทานยาคุมแผงใหม่ต่อเนื่องกันไปวันละเม็ดตามลำดับจนกว่าจะหมดแผง เมื่อหมดแผงใหม่แล้วจึงค่อยเว้นว่าง 7 วันก่อนต่อยาคุมแผงถัดไป
ถ้าเริ่มใช้ยาคุมแผงนี้ถูกต้อง หรือมีผลคุมกำเนิดจากยาคุมแผงนี้แล้ว ในกรณีที่ลืมรับประทาน “ไดแอน-35” ต่อเนื่องกัน 3 เม็ด แต่ยังไม่ถึง 72 ชั่วโมงนับจากเม็ดแรกที่ลืม อ้างอิงจาก Selected practice recommendations for contraceptive use – 3rd edition; 2016 ซึ่งเป็นแนวทางขององค์การอนามัยโลก ถือว่ายังมีผลคุมกำเนิดต่อเนื่อง จึงสามารถมีเพศสัมพันธ์หลั่งในได้ตามปกติ โดยไม่จำเป็นจะต้องใช้ถุงยางอนามัยหรือวิธีคุมกำเนิดอื่น ๆ ร่วมด้วยนะคะ
อย่างไรก็ตาม อาจมีเลือดออกกะปริบกะปรอย หรืออาจมีประจำเดือนมาไม่ปกติ (เช่น มาก่อนกำหนด หรืออาจไม่มาเลย โดยเฉพาะถ้าลืมในช่วงท้าย ๆ ของแผง) อีกทั้งประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ลดลงเมื่อเทียบกับผู้ที่รับประทานตรงเวลาสม่ำเสมอ
ผู้ที่มีปัญหาลืมรับประทานยาคุมอยู่บ่อยครั้ง จึงควรปรึกษาสูตินรีแพทย์เพื่อเปลี่ยนไปใช้วิธีคุมกำเนิดอื่น ๆ ที่เหมาะสมค่ะ
