สำหรับผู้ป่วยภูมิแพ้ โดยเฉพาะผู้ที่แพ้เกสรดอกไม้, ไรฝุ่น หรือแมลงชนิดต่าง ๆ การหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้อาจทำได้ยาก และในบางครั้งก็ตอบสนองต่อยาที่ใช้บรรเทาอาการได้ไม่ดี ซึ่งนอกจากจะส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวันแล้ว ยังเสี่ยงที่จะเกิดอันตรายรุนแรงตามมา การรักษาภูมิแพ้ด้วยวัคซีนภูมิแพ้หลากชนิดและหลายรูปแบบการใช้ จึงถูกคิดค้นและพัฒนาขึ้นเพื่อช่วยให้ผู้ป่วยควบคุมอาการของโรคภูมิแพ้ได้เป็นเวลานาน และ ACARIZAX® ซึ่งเป็นวัคซีนภูมิแพ้ไรฝุ่นชนิดเม็ดสำหรับอมใต้ลิ้น ก็เป็นหนึ่งในทางเลือกดังกล่าวค่ะ
วัคซีนนี้ผ่านการอนุมัติและขึ้นทะเบียนจากองค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกา (US FDA) เมื่อวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2561 ในชื่อ ODACTRA® ซึ่งเป็นชื่อการค้าที่จัดจำหน่ายในประเทศสหรัฐ และอาจเป็นที่รู้จักในชื่ออื่น ๆ เช่น MITICURE® ในประเทศญี่ปุ่น หรือ ACARIZAX® ในประเทศไทยและอีกหลาย ๆ ประเทศทั่วโลก
โดยรับรองให้ใช้สำหรับ…
- รักษาโรคเยื่อบุโพรงจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ (Allergic rhinitis) ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเกิดจากการแพ้ไรฝุ่นบ้านบางชนิด ในผู้ป่วยอายุ 12 – 65 ปี
- รักษาโรคหอบหืด (Asthma) ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเกิดจากการแพ้ไรฝุ่นบ้านบางชนิด ในผู้ป่วยอายุ 18 – 65 ปี
ในประเทศไทย ACARIZAX® (อะคาริแซกซ์) ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม “ยาควบคุมพิเศษ” และมีใช้เฉพาะในโรงพยาบาลค่ะ รวมถึงจะต้องสั่งจ่ายโดยแพทย์ที่มีประสบการณ์ทางด้านการรักษาโรคภูมิแพ้เท่านั้น
ใน 1 เม็ดของ ACARIZAX® (อะคาริแซกซ์) จะประกอบด้วย สารสกัดไรฝุ่นบ้าน สายพันธุ์ Dermatophagoides pteronyssinus ในปริมาณ 6 หน่วย SQ-HDM และสารสกัดไรฝุ่นบ้าน สายพันธุ์ Dermatophagoides farina ในปริมาณ 6 หน่วย SQ-HDM
ใช้โดยการอมไว้ใต้ลิ้นวันละ 1 เม็ด โดยจะต้องไม่กลืนน้ำลายอย่างน้อย 1 นาทีในระหว่างที่รอเม็ดยาละลาย และหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มอย่างน้อย 5 นาทีหลังใช้วัคซีนนะคะ
ซึ่งจะต้องใช้ต่อเนื่องกันทุกวันนาน 3 ปี เพื่อให้เกิดประสิทธิผลที่ดีในการรักษา และจะเริ่มเห็นผลเมื่อใช้ไปแล้ว 8 – 14 สัปดาห์
แต่ถ้าไม่มีการตอบสนองที่ดีต่อการรักษาในปีแรก ก็ไม่มีข้อบ่งชี้ให้รักษาด้วยวิธีนี้ต่อค่ะ
เนื่องจากวัคซีนภูมิแพ้อาจก่อให้เกิดอาการแพ้รุนแรงแบบเฉียบพลัน (Anaphylaxis) ซึ่งมีอันตรายที่รุนแรงถึงชีวิตได้ ในครั้งแรกจึงต้องใช้ต่อหน้าแพทย์หรือพยาบาล โดยมีการวัดสัญญาณชีพก่อนที่จะใช้ และสังเกตอาการต่ออย่างน้อย 30 นาทีหลังจากที่ใช้เรียบร้อยแล้ว
และผู้ที่เคยมีประวัติแพ้อย่างรุนแรงหลังได้รับวัคซีนภูมิแพ้ไรฝุ่นชนิดฉีด แพทย์อาจพิจารณาให้ใช้อะคาริแซกซ์ต่อหน้าแพทย์หรือพยาบาล ต่อเนื่องกัน 1 สัปดาห์ เพื่อความปลอดภัยนะคะ
หลังจากนั้น เมื่อมั่นใจว่าไม่มีการแพ้อย่างเฉียบพลันจากการใช้วัคซีน ผู้ป่วยก็สามารถใช้ต่อที่บ้านเองได้ จึงสะดวกกว่าการรับวัคซีนในรูปแบบฉีดเข้าชั้นใต้ผิวหนังที่มีใช้อยู่เดิม ซึ่งผู้ป่วยต้องไปฉีดยาในโรงพยาบาลที่มีแพทย์ภูมิแพ้หรือแพทย์ผู้เชี่ยวชาญอย่างต่อเนื่องเดือนละ 1 – 2 ครั้ง
ผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยจากการใช้อะคาริแซกซ์ คืออาการคันในช่องปาก โดยผู้ใช้มักมีอาการภายใน 30 – 60 นาทีหลังใช้วัคซีน และมีอาการมากในช่วงสัปดาห์แรกที่ใช้ จากนั้น อาการจะค่อย ๆ ลดลงและหายไปหลังใช้ 1 – 3 เดือนค่ะ
แต่ถ้ามีอาการผิดปกติใด ๆ ที่รุนแรงมาก หรือเป็นอยู่นานแล้วไม่ดีขึ้น ก็ควรรีบไปพบแพทย์โดยเร็วเพื่อพิจารณาแนวทางแก้ไขที่เหมาะสมนะคะ
และหากต้องผ่าตัดในช่องปากหรือถอนฟัน ควรแจ้งให้แพทย์หรือทันตแพทย์ทราบด้วยว่ากำลังใช้อะคาริแซกซ์อยู่
ถ้าลืมใช้อะคาริแซกซ์ ก็ให้ใช้ทันทีที่นึกได้ในวันนั้น แต่ถ้าใช้ไม่ทัน ก็ไม่ต้องเพิ่มขนาดในวันถัดไปนะคะ เพราะการใช้มากกว่าขนาดที่แนะนำอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงมากขึ้นค่ะ
อย่างไรก็ตาม หากผู้ป่วยลืมหรือมีความจำเป็นต้องหยุดใช้วัคซีนนานเกิน 7 วัน ก็ต้องกลับไปพบแพทย์และเริ่มใช้วัคซีนต่อหน้าแพทย์หรือพยาบาล เพื่อสังเกตอาการแพ้เฉียบพลันชนิดรุนแรง เช่นเดียวกับการเริ่มใช้ครั้งแรกด้วยนะคะ
เอกสารกำกับยาภาษาไทยของอะคาริแซกซ์
ขอบคุณภาพประกอบบทความ
https://www.thesundaily.my/media-marketing/treat-respiratory-allergies-with-acarizax-CM824477
ขอบคุณแหล่งข้อมูล
