ยาคุม “ไซโคลเม็กซ์-20” (Ciclomex-20) – คุยเฟื่องเรื่องยา

เริ่มเผยแพร่ 27 พฤษภาคม 2020

ปรับปรุงล่าสุด 2 ตุลาคม 2022

ยาคุม “ไซโคลเม็กซ์-20” (Ciclomex-20) หรืออาจเรียกสั้น ๆ ว่า “ไซโคลเม็กซ์” (Ciclomex) เป็นยาคุมแบบ 21 เม็ด ซึ่งเม็ดยาในแผงจะมีฮอร์โมนเอสโตรเจน Ethinyl estradiol 0.020 มิลลิกรัม และฮอร์โมนโปรเจสติน Gestodene 0.075 มิลลิกรัม เท่ากันทุก ๆ เม็ด

เนื่องจากมีปริมาณ Ethinyl estradiol ไม่เกิน 0.020 มิลลิกรัม “ไซโคลเม็กซ์” จึงจัดเป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม ประเภทฮอร์โมนต่ำมาก (Ultra low dose pills) ซึ่งมีข้อดีก็คือ ผลข้างเคียงจากฮอร์โมนเอสโตรเจน ไม่ว่าจะเป็นคลื่นไส้, อาเจียน, ปวดศีรษะ, บวมน้ำ หรือการเกิดฝ้า จะพบได้น้อยมากค่ะ

ส่วน Gestodene ซึ่งเป็นโปรเจสตินรุ่น 3 แม้ว่าจะมีฤทธิ์แอนโดรเจนอยู่ แต่เมื่อมีการใช้ในขนาดที่น้อยมาก ผู้ใช้ “ไซโคลเม็กซ์” จึงพบผลข้างเคียงเรื่องสิว, หน้ามัน หรือขนดกได้น้อย

แม้ว่า Gestodene จะมีผล Antimineralocorticoid เมื่อศึกษาในสัตว์ทดลอง แต่ในมนุษย์ที่ใช้ยาคุมสูตรนี้กลับพบผลดังกล่าวน้อยมากหรือไม่มีเลย จึงไม่จัดเป็นยาคุมที่มีผลต้านการบวมน้ำ

และแม้จะมีปริมาณฮอร์โมนเอสโตรเจนต่ำมาก แต่ก็ยังถือเป็นข้อจำกัดในผู้ที่ควรหลีกเลี่ยงหรือห้ามใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน เพราะอาจเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดดำ, เนื้องอกหรือมะเร็งบางชนิดที่สัมพันธ์กับฮอร์โมนเพศ หรือการเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดสมอง/โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ดังนั้น ผู้ที่มีโรคประจำตัว, ผู้ที่สูบบุหรี่ โดยเฉพาะถ้ามีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป, หรือผู้ที่ต้องการใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่นที่นอกเหนือจากการคุมกำเนิด ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ “ไซโคลเม็กซ์” นะคะ

นอกจากนี้ ผู้ที่มีน้ำหนักเกินเกณฑ์มาตรฐาน หรือมีค่าดัชนีมวลกาย (Body mass index; BMI) ตั้งแต่ 25 กิโลกรัมต่อตารางเมตรขึ้นไป รวมถึงผู้ที่รับประทานยาคุมไม่ตรงเวลา/ลืมรับประทานยาคุมบ่อย ๆ “ไซโคลเม็กซ์” และยาคุมประเภทฮอร์โมนต่ำมากยี่ห้ออื่น ๆ อาจไม่ใช่ทางเลือกที่ดี เนื่องจากประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดอาจลดลงและเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ได้มากกว่าที่ควรจะเป็น

“ไซโคลเม็กซ์” เป็นยาคุมสูตรเดียวกันกับ “เมลลิแอน” รวมถึงเป็นยานำเข้าจากต่างประเทศเหมือนกัน มีราคาประมาณแผงละ 90 – 120 บาทค่ะ

การเรียงลำดับเม็ดยาในแผงของ “ไซโคลเม็กซ์” จะระบุเป็นตัวเลข (แตกต่างจากยาคุมแบบ 21 เม็ดส่วนใหญ่ที่ระบุเป็นวันในสัปดาห์) แต่ก็มี “แถบสติกเกอร์สำหรับวันที่เริ่มรับประทานวันแรก” แถมมาในกล่องด้วยนะคะ เมื่อนำมาใช้ก็จะเป็นการรวมเอาจุดเด่นของทั้ง 2 รูปแบบการเรียงลำดับมาไว้ ทำให้ใช้ง่าย และสะดวกในการตรวจสอบประจำวันค่ะ