“ไมนอซ” (Minoz) เป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมแบบ 28 เม็ดที่เป็น Extended-cycle 24/4 regimen หรือเรียกง่าย ๆ ว่ายาคุมสูตร 24/4
โดย 24 เม็ดแรกที่มีสีเหลืองคือเม็ดยาฮอร์โมน ซึ่งมีตัวยาฮอร์โมนเอสโตรเจน Ethinyl estradiol เม็ดละ 0.015 มิลลิกรัม รวมกับฮอร์โมนโปรเจสติน Gestodene 0.060 มิลลิกรัม
ส่วน 4 เม็ดสุดท้ายที่มีสีเขียวคือเม็ดยาหลอก หรืออาจเรียกว่าเม็ดแป้ง เนื่องจากไม่ได้มีตัวยาสำคัญใด ๆ
ในแผงของ “ไมนอซ ” จะเรียงลำดับการใช้ตามตัวเลข 1 – 28 โดยให้เริ่มรับประทานจากหมายเลข 1 แล้วใช้ต่อตามลำดับ วันละเม็ด ไปเรื่อย ๆ จนถึงหมายเลข 28
ผู้ใช้จึงได้รับฮอร์โมนติดต่อกันในช่วง 24 วันแรก และมีช่วงปลอดฮอร์โมน ใน 4 วันสุดท้ายของแผง
ถ้ารับประทาน “ไมนอซ” ย้อนศร หรือใช้เม็ดยาผิดตำแหน่ง แล้วทำให้เม็ดยาหลอกถูกนำมาใช้แทนเม็ดยาฮอร์โมน (ใช้เม็ดสีเขียวแทนเม็ดสีเหลือง) ก็จะลดประสิทธิภาพในการคุมกำเนิด
จึงต้องแก้ไขด้วยการรับประทานเม็ดยาฮอร์โมน (เม็ดสีเหลือง) ทดแทนที่ขาดไป ให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้
แต่ถ้าใช้เม็ดยาฮอร์โมนสลับตำแหน่งกันเอง (ใช้เม็ดสีเหลืองแทนเม็ดสีเหลือง) หรือใช้เม็ดยาหลอกสลับกัน (ใช้เม็ดสีเขียวแทนเม็ดสีเขียว) ก็ไม่มีปัญหา เพราะประสิทธิภาพไม่ต่างกัน
จึงไม่ต้องแกะเม็ดยาในตำแหน่งที่ถูกต้องมารับประทานซ้ำอีก
- ตัวอย่างที่ 1 : รับประทานเม็ดยาผิดสี
ถ้าเผลอรับประทานย้อนศร โดยใช้ “เม็ดที่ 25” (เม็ดสีเขียว ซึ่งเป็นเม็ดยาหลอก) แทน “เม็ดที่ 1” (เม็ดสีเหลือง ซึ่งเป็นเม็ดยาฮอร์โมน)
จะทำให้ไม่ได้รับฮอร์โมน ในช่วงเวลาที่ควรได้รับฮอร์โมน ซึ่งอาจลดประสิทธิภาพในการคุมกำเนิด
จึงควรแก้ไขด้วยการรับประทานเม็ดที่ถูกต้องทันที หรือเร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้
เช่น ถ้ารู้ตัวก่อนที่จะถึงเวลารับประทานยาคุมเม็ดถัดไป ก็ให้แกะ “เม็ดที่ 1” มารับประทานในตอนนั้นเลย แล้วรอรับประทาน “เม็ดที่ 2” ตามเวลาปกติ
หรือถ้ารู้ตัวเมื่อถึงเวลารับประทานยาคุม “เม็ดที่ 2” แล้ว ให้แกะทั้ง “เม็ดที่ 1” และ “เม็ดที่ 2” มารับประทานพร้อมกัน แต่อาจทำให้คลื่นไส้/อาเจียน ปวดหรือเวียนศีรษะมากขึ้น
หลังจากนั้น ก็รับประทานต่อวันละเม็ดตามลำดับไปเรื่อย ๆ
เมื่อถึงวันที่จะต้องใช้ “เม็ดที่ 25” แต่ไม่มีเม็ดยาอยู่ในแผง ก็เว้นว่าง 1 วัน ซึ่งถือเป็นช่วงปลอดฮอร์โมน ไม่ต่างไปจากการรับประทานเม็ดยาหลอก
วันถัด ๆ มา ก็รับประทาน “เม็ดที่ 26 – 28” ต่อวันละเม็ดตามปกติ หมดแผงเดิมแล้วจึงต่อแผงใหม่ในวันถัดมาค่ะ
การแก้ไขโดยเว้นว่างเพื่อทดแทนการใช้เม็ดยาหลอก จะทำให้การใช้ยาคุมแผงนี้มีช่วงปลอดฮอร์โมนติดต่อกัน 4 วันตามปกติ วันที่เริ่มใช้เม็ดแรกของแผงใหม่ จึงตรงกับวันเดียวกันของแผงเดิม เช่น ถ้าเคยใช้เม็ดแรกของแผงในวันพุธ ก็จะได้เริ่มเม็ดแรกของแผงใหม่ตรงกับวันพุธนั่นเอง
แต่ถ้ากลัวว่าจะสับสนหากต้องเว้นว่างดังกล่าว เมื่อรับประทาน “เม็ดที่ 24” ไปแล้ว และไม่มี “เม็ดที่ 25” อยู่ในแผงให้ใช้ต่อ ก็สามารถข้ามไปใช้ “เม็ดที่ 26” แทนได้เลย
จากนั้นก็รับประทาน “เม็ดที่ 27 และ 28” ต่อวันละเม็ดตามลำดับ หมดแล้วก็ต่อแผงใหม่ในวันถัดมา
การแก้ไขโดยข้ามเม็ดที่หายไป แล้วเลื่อนเม็ดที่อยู่ลำดับถัดไปมาใช้แทน จะทำให้วันที่เริ่มแผงใหม่เลื่อนเร็วขึ้นมา 1 วัน นั่นคือ ถ้าเริ่มรับประทานเม็ดแรกของแผงเดิมในวันพุธ เมื่อใช้ยาคุม 27 วัน (เพราะมีวันหนึ่งที่ใช้ 2 เม็ด และไม่ได้เว้นว่างเพื่อทดแทนเม็ดยาหลอกที่หายไป) วันที่เริ่มแผงใหม่ก็จะตรงกับวันอังคาร
หากเป็นการใช้ต่อเนื่อง โดยต่อยาคุมแผงนี้ตามกำหนด เมื่อแกะเม็ดแรกมาใช้ผิด แล้วแก้ไขได้ทันภายในวันเดียวกัน หรือแก้ไขเมื่อถึงเวลารับประทานยาของวันถัดมา ก็ถือว่ายังมีผลคุมกำเนิดต่อเนื่อง (ตามแนวทางพิจารณาเมื่อต่อยาคุม “ไมนอซ” แผงใหม่ช้า)
แต่ถ้าเป็นการใช้ยาคุมแผงแรก หากใช้ผิดแล้วทำให้ได้เริ่มใช้เม็ดยาฮอร์โมนไม่ทัน 5 วันแรกของการมีประจำเดือน ก็จะต้องรอให้รับประทานเม็ดยาฮอร์โมนติดต่อกันจนครบ 7 วันก่อน จึงจะเริ่มคุมกำเนิดได้นะคะ
- ตัวอย่างที่ 2 : รับประทานผิดเม็ด แต่เป็นสีเดียวกัน
เมื่อผู้ใช้รับประทานยาคุม “ไมนอซ” จาก “เม็ดที่ 1” ไปจนถึง “เม็ดที่ 8” แล้ว เม็ดยาที่จะต้องแกะมาใช้ต่อในลำดับถัดไป ก็ควรจะเป็น “เม็ดที่ 9”
แต่ถ้าแกะเม็ดยามาใช้ผิดตำแหน่ง โดยแกะ “เม็ดที่ 16” มาใช้แทน “เม็ดที่ 9” ก็ไม่มีปัญหา เนื่องจากเม็ดยาทั้งสองมีสีเดียวกัน โดยเป็นเม็ดยาฮอร์โมนเหมือนกัน จึงไม่ต้องแกะเม็ดยาในตำแหน่งที่ถูกต้องมารับประทานซ้ำอีก
หลักสำคัญของการใช้ยาคุม “ไมนอซ” ก็คือ จะต้องรับประทานเม็ดยาฮอร์โมนติดต่อกันให้ครบ 24 วันก่อน แล้วตามด้วยการรับประทานเม็ดยาหลอกอีก 4 วัน ดังนั้น แม้จะสลับตำแหน่ง แต่ถ้ายังคงได้ใช้เม็ดสีเหลืองใน 24 วันแรก แล้วตามด้วยเม็ดสีเขียวใน 4 วันสุดท้าย ก็ถือว่าตรงตามหลักการดังกล่าวนั่นเอง
อย่างไรก็ตาม ลูกศรและตัวเลขลำดับที่ระบุไว้ในแผงยา จะช่วยให้ตรวจสอบได้ง่าย และลดความสับสนที่เสี่ยงต่อการรับประทานผิด ดังนั้น ถ้าเป็นไปได้ ก็ควรใช้ให้ถูกต้องตามลำดับ
การแก้ไขสามารถทำได้หลายวิธีค่ะ เช่น อาจรับประทานย้อนศรต่อจนหมดแถวนี้ จากนั้นจึงค่อยรับประทานแถวถัดไปตามลำดับที่ถูกต้อง
ลำดับการใช้จริงของเม็ดยาในแถวนี้ จึงกลายเป็นตัวเลขสีแดงในภาพ ไม่ใช่ตัวเลขสีเขียวที่อยู่ในแผงยา
หรืออาจรับประทานเม็ดยาที่เหลือในแถวนี้ตามลูกศร อย่างไรก็ตาม ลำดับการใช้จริงก็จะไม่ตรงกับตัวเลขสีเขียวที่ระบุไว้ในแผง แต่จะเป็นไปตามตัวเลขสีแดงและสีน้ำเงินในภาพต่อไปนี้นั่นเอง
หมดแถวนี้แล้ว ก็ให้รับประทานเม็ดยาในแถวถัดไปต่อตามลำดับที่ระบุไว้ในแผงเหมือนเดิม
และในกรณีที่ใช้ย้อนศร โดยการสลับเม็ดยาหลอกกับเม็ดยาหลอก (ยกตัวอย่างเช่น เผลอใช้ “เม็ดที่ 28” แทน “เม็ดที่ 25” ซึ่งเป็นเม็ดสีเขียวทั้งคู่) ก็สามารถแก้ไขตามแนวทางข้างต้นได้เช่นกันค่ะ
