เริ่มเผยแพร่
เรื่องนี้คงไม่เป็นปัญหาสำหรับผู้ที่ใช้ยาคุมแบบ 21 เม็ด เนื่องจากมีตัวย่อของวันในสัปดาห์ระบุไว้ในแผง
หรือแม้ว่าบางยี่ห้อ เช่น “แดฟเน่ 35” (Dafne 35) และ “ไซโคลเม็กซ์-20” (Cyclomex-20) จะระบุเป็นตัวเลขลำดับ 1 – 21 แทน แต่ก็มีแถบสติกเกอร์ช่วยจำ ที่มีตัวย่อของวันในสัปดาห์ไว้ให้เทียบเคียงได้
ดังนั้น หากแกะเม็ดยามาใช้ตรงวันทุกครั้ง ก็สามารถตรวจสอบได้ว่ารับประทานยาคุมไปหรือยัง
สมมติว่าเริ่มยาคุมแผงนี้ในวันพุธ และใช้ต่อเนื่องกันมาเรื่อย ๆ แต่เมื่อเลยเวลาใช้ยาคุมในวันเสาร์มาแล้ว กลับไม่แน่ใจว่าลืมรับประทานหรือเปล่า ก็สามารถหยิบแผงยามาตรวจสอบได้
ถ้าไม่เห็นเม็ดยา “ส” อยู่ในลำดับที่รอใช้ ก็แสดงว่าแกะมารับประทานไปแล้ว จึงไม่ต้องทำอะไรเพิ่มเติม ซึ่งหากไม่มีการตรวจสอบ ก็อาจแกะเม็ดอื่นมารับประทานซ้ำอีก
หรือถ้าเม็ดยา “ส” ยังคงตกค้างอยู่ในลำดับที่รอใช้ ทั้งที่เลยเวลามาแล้ว ก็แสดงว่าลืม จึงควรแกะมารับประทานทันทีที่ทราบ ซึ่งหากไม่มีการตรวจสอบ อาจพลาดยาคุมในวันนี้ไปเลยก็ได้
ส่วนยาคุมแบบ 28 เม็ด ยกเว้น “ซีราเซท” (Cerazette), “เอ็กซ์ลูตอน (Exluton) และ “เดลิต้อน” (Dailyton) ซึ่งระบุตัวย่อของวันในสัปดาห์ไว้ในแผง
และยกเว้น “ยาส” (Yaz), “ซินโฟเนีย” (Synfonia), “มินิดอซ” (Minidoz) และ “สลินดา” (Slinda) ซึ่งสามารถใช้แถบสติกเกอร์ช่วยจำ เพื่อเทียบเคียงเม็ดยากับตัวย่อของวันในสัปดาห์ได้
ที่เหลือส่วนใหญ่ จะระบุตัวเลข 1 – 28 ไว้ในแผง หรืออาจมีเพียงลูกศรไว้บอกลำดับการใช้ จึงตรวจสอบประจำวันได้ยาก ทำให้ไม่แน่ใจว่าลืมรับประทานยาคุมหรือเปล่า
แต่ไม่ต้องกังวลค่ะ เพราะแม้ว่ายาคุมแบบ 28 เม็ดที่ใช้อยู่ จะไม่ได้ระบุตัวย่อของวันในสัปดาห์เอาไว้ หรือไม่มีแถบสติกเกอร์ช่วยจำแถมมาให้ ก็สามารถจัดการปัญหานี้ได้ใน 2 ขั้นตอน คือ
- พิจารณาว่าเม็ดแรกของแถวนั้นจะตรงกับวันใดในสัปดาห์
- เมื่อทราบแล้วก็นำไปไล่ลำดับเม็ดยาอื่น ๆ ในแถวได้เลย
ยกตัวอย่างจากสถานการณ์เดิมนะคะ นั่นคือ สมมติว่าเริ่มยาคุมแผงนี้ในวันพุธ แล้วใช้ต่อเนื่องกันมาเรื่อย ๆ แต่เมื่อเลยเวลาใช้ยาคุมในวันเสาร์มาแล้ว กลับไม่แน่ใจว่าลืมรับประทานหรือเปล่า
และถ้าหยิบแผงยามาดูแล้วเห็นตามภาพนี้ จะรู้ได้อย่างไรว่า ได้รับประทานยาคุมในวันเสาร์ไปหรือยัง
แทนที่จะไล่ลำดับตั้งแต่เม็ดแรกที่เริ่มใช้ ไปจนถึงเม็ดล่าสุด ซึ่งยุ่งยากและชวนให้สับสน เรามาหาคำตอบด้วย 2 ขั้นตอนง่าย ๆ กันดีกว่านะคะ
ขั้นตอนแรก พิจารณาว่าเม็ดแรกของแถวที่ต้องการตรวจสอบ น่าจะตรงกับวันใดในสัปดาห์
ซึ่งสำหรับยาคุมแบบ 28 เม็ดส่วนใหญ่ ที่จัดเรียงเม็ดยาไว้แถวละ 7 เม็ด เท่ากับจำนวนของวันในสัปดาห์ มีเคล็ดลับช่วยจำ (ที่ง่ายจนแทบไม่ต้องจำ) ว่า ถ้าใช้ยาคุมถูกต้อง วันที่เริ่มเม็ดแรกของแต่ละแถว ควรจะตรงกับวันเดียวกันของสัปดาห์ค่ะ
ในกรณีที่เริ่มยาคุมแผงนี้ในวันพุธ นั่นหมายถึง ถ้าใช้ยาคุมถูกต้อง วันที่รับประทานเม็ดยาหมายเลข 1, 8, 15 และ 22 ซึ่งเป็นเม็ดแรกของแต่ละแถว ก็จะตรงกับวันพุธเหมือนกัน
จากขั้นตอนแรกทำให้ทราบแล้วว่า เม็ดแรกของแถวที่ 3 ซึ่งกำลังจะตรวจสอบนั้นตรงกับวันพุธ ขั้นตอนต่อมา ให้ไล่ลำดับเม็ดยาอื่น ๆ ในแถว เพื่อหาว่าเม็ดยาของวันเสาร์ยังอยู่ในแผงหรือไม่
โดยไล่ลำดับได้เป็น วันพุธ = หมายเลข 15, วันพฤหัสบดี = หมายเลข 16, วันศุกร์ = หมายเลข 17 และ วันเสาร์ = หมายเลข 18
ดังนั้น ถ้าเลยเวลาใช้ยาคุมในวันเสาร์มาแล้ว แต่ยังมีเม็ดยาหมายเลข 18 ตกค้างอยู่ในแผง ก็แสดงว่ายังไม่ได้รับประทานยาคุมในวันนั้น จึงควรแกะมารับประทานทันทีนะคะ
แต่ถ้าไม่เห็นเม็ดยาหมายเลข 18 อยู่ในแผง ก็เป็นไปได้ว่ารับประทานไปแล้วตามเวลาปกติ จึงไม่ต้องกังวลว่าจะได้รับยาไม่ต่อเนื่อง และไม่ต้องแกะเม็ดอื่นมารับประทานซ้ำค่ะ
แต่สำหรับ “ไมนอซ” (Minoz) แม้จะเรียงเม็ดยาเป็น 4 แถว แต่ 3 แถวแรกจะมีแถวละ 8 เม็ด และเหลือเม็ดยาในแถวล่างสุดเพียง 4 เม็ด
เคล็ดลับช่วยจำจึงต่างไปจากยาคุม 28 เม็ดยี่ห้ออื่น ๆ นั่นคือ เม็ดแรกของแถวที่ 1, 2, 3 และ 4 ของ “ไมนอซ” ควรจะตรงกับวันในสัปดาห์ตามลำดับที่ต่อเนื่องกัน
ยกตัวอย่างเช่น ถ้าเริ่มยาคุมแผงนี้ในวันพุธ นั่นหมายถึง เม็ดยาหมายเลข 1 ซึ่งเป็นเม็ดแรกของแถวที่ 1 ก็จะตรงกับวันพุธ
ถัดจากวันพุธเป็นวันพฤหัสบดี ดังนั้น เม็ดยาหมายเลข 9 ซึ่งเป็นเม็ดแรกของแถวที่ 2 ก็จะตรงกับวันพฤหัสบดี
ถัดจากวันพฤหัสบดีเป็นวันศุกร์ ดังนั้น เม็ดยาหมายเลข 17 ซึ่งเป็นเม็ดแรกของแถวที่ 3 ก็จะตรงกับวันศุกร์
และถัดจากวันศุกร์เป็นวันเสาร์ ดังนั้น เม็ดยาหมายเลข 25 ซึ่งเป็นเม็ดแรกของแถวที่ 4 ก็จะตรงกับวันเสาร์
คราวนี้ มาลองหาคำตอบโดยใช้สถานการณ์เดิมนะคะ นั่นคือ เริ่มยาคุมแผงนี้ในวันพุธ แล้วใช้ต่อเนื่องกันมาเรื่อย ๆ แต่ไม่แน่ใจว่าลืมรับประทานยาคุมในวันเสาร์หรือเปล่า โดยแผงยาที่ใช้อยู่มีลักษณะตามภาพนี้
ในขั้นแรก ให้หาว่าเม็ดแรกของแถวที่ 3 ซึ่งเป็นแถวที่กำลังใช้อยู่ น่าจะตรงกับวันใดในสัปดาห์
เนื่องจากผู้ผลิต “ไมนอซ” จัดเรียงเม็ดยา 3 แถวแรกไว้แถวละ 8 เม็ด ซึ่งมากกว่าจำนวนของวันในสัปดาห์ไป 1 เม็ด ส่งผลให้ เม็ดแรกของแถวที่ 1, 2, 3 และ 4 จะมีลำดับของวันในสัปดาห์แบบต่อเนื่องกัน
เมื่อเม็ดแรกของแถวที่ 1 ตรงกับวันพุธ และเม็ดแรกของแถวที่ 2 ตรงกับวันพฤหัสบดี ดังนั้น เม็ดแรกของแถวที่ 3 จึงตรงกับวันศุกร์
ขั้นตอนต่อมา ให้ไล่ลำดับเม็ดยาอื่น ๆ ในแถว เพื่อหาว่าเม็ดยาของวันเสาร์ยังอยู่ในแผงหรือไม่ ซึ่งจะได้ว่า วันศุกร์ = หมายเลข 17 และวันเสาร์ = หมายเลข 18
ในเมื่อยังมีเม็ดยาหมายเลข 18 ตกค้างอยู่ในแผง ทั้งที่เลยเวลาใช้ยาคุมในวันเสาร์มาแล้ว ก็แสดงว่าลืมรับประทานยาคุมในวันนั้น จึงควรแกะมารับประทานทันทีค่ะ
จะเห็นได้ว่า การไล่ลำดับโดยเทียบกับวันในสัปดาห์ ช่วยลดความเสี่ยงที่จะได้รับยาคุมซ้ำซ้อนโดยไม่ตั้งใจ และช่วยให้รู้ตัวและแก้ไขได้อย่างรวดเร็วถ้าลืมรับประทาน
ดังนั้น นอกจากผู้ใช้ยาคุมแบบ 28 เม็ด จะต้องรับประทานเรียงตามลูกศรหรือตัวเลขที่ระบุไว้ เพื่อป้องกันการใช้เม็ดยาหลอกสลับกับเม็ดยาฮอร์โมนแล้ว ยังควรไล่ลำดับเม็ดยาเทียบกับวันในสัปดาห์ด้วยนะคะ โดยสามารถใช้เคล็ดลับช่วยจำ เพื่อช่วยให้ไล่ลำดับได้ง่ายและรวดเร็วค่ะ
