“เฮเลน” (Helen) เป็นยาคุมรายเดือนชนิดฮอร์โมนรวมแบบ 21 เม็ด โดยมีตัวยาเอทธินิล เอสตราไดออล (Ethinyl estradiol; EE) เม็ดละ 0.035 มิลลิกรัม และไซโปรเทอโรน อะซีเตท (Cyproterone acetate; CPA) เม็ดละ 2 มิลลิกรัม
เนื่องจากมีปริมาณ Ethinyl estradiol น้อยกว่า 0.05 มิลลิกรัม จึงจัดให้ “เฮเลน” อยู่ในกลุ่มของยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม ประเภทฮอร์โมนต่ำ (Low dose pills) ซึ่งผลข้างเคียงจากเอสโตรเจน ไม่ว่าจะเป็นอาการคลื่นไส้, อาเจียน, ปวดศีรษะ, บวมน้ำ หรือการเกิดฝ้า จะพบได้น้อยกว่ายาคุมประเภทฮอร์โมนสูง (High dose pills)
ผลของ Cyproterone acetate ที่ต้านฤทธิ์แอนโดรเจน ทำให้ “เฮเลน” ลดปัญหาสิว, หน้ามัน หรือขนดกได้ดี จึงเป็นทางเลือกในการคุมกำเนิดสำหรับผู้หญิงที่มีฮอร์โมนเพศชายมากผิดปกติ
แต่ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมที่ใช้ตัวยาโปรเจสตินเป็น Cyproterone acetate อาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดได้มากกว่า Levonorgestrel, Norethisterone หรือ Norgestimate
ซึ่งผู้ที่อยู่ในเกณฑ์อ้วนมาก หรือมีค่าดัชนีมวลกาย (Body mass index; BMI) ตั้งแต่ 30 กิโลกรัมต่อตารางเมตรขึ้นไป การใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม มีความเสี่ยงที่จะเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ (Venous thromboembolism; VTE) ได้มากกว่าผู้ที่ไม่ใช้
แม้แนวทางขององค์การอนามัยโลก (WHO), ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค สหรัฐอเมริกา (CDC) และคณะอนามัยเจริญพันธุ์และสุขภาวะทางเพศ สหราชอาณาจักร (FSRH) จะไม่ถือเป็นข้อจำกัดให้ต้องหลีกเลี่ยงหรือห้ามใช้ หากไม่มีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ ของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันร่วมด้วย แต่ก็ควรเพิ่มความระมัดระวังให้มากขึ้น หรือพิจารณาทางเลือกอื่นที่ปลอดภัยกว่า โดยเฉพาะถ้ามีค่า BMI > 35 kg/m2
เพื่อลดความเสี่ยงดังที่กล่าวมา จึงใช้ “เฮเลน” สำหรับคุมกำเนิดในผู้หญิงที่มีปัญหาเรื่องสิว, ผิวมัน หรือขนดก จากการมีฮอร์โมนเพศชายมากผิดปกติ
แต่ถ้าไม่มีปัญหาเรื่องสิว, ผิวมัน หรือขนดกร่วมด้วย หรือมีในระดับที่ไม่รุนแรง อาจพิจารณายาคุมสูตรอื่นที่ไม่ใช้ Cyproterone acetate ค่ะ
นอกจากนี้ ผู้ที่มีโรคประจำตัว, ผู้ที่สูบบุหรี่และมีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป, ผู้ที่ต้องการใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่น ๆ นอกเหนือจากการคุมกำเนิด ก็ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
“เฮเลน” ผลิตโดยห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล โรงงานเภสัชกรรม พอนด์เคมีคอล ประเทศไทย (POND’S Chemical Thailand R.O.P.) และจัดจำหน่ายโดยบริษัทมิลลิเมด จำกัด (Millimed Co.,Ltd.) มีราคาประมาณ 90 – 120 บาท
อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันยาคุมยี่ห้อ “เฮเลน” ไม่มีจำหน่ายแล้วนะคะ โดยระบบตรวจสอบการอนุญาตของคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ระบุว่ามีการยกเลิกทะเบียนตำรับยารายการนี้ไปเมื่อ 30 กันยายน 2564 ค่ะ
