ถ่ายเหลวหลังกินยาคุมรายเดือนชนิดฮอร์โมนรวม
การถ่ายอุจจาระปกติภายหลังรับประทานยาคุมรายเดือน ไม่ได้สร้างความกังวลว่าจะทำให้ยาถูกดูดซึมไม่สมบูรณ์ จึงไม่เป็นจะต้องแก้ไขใด ๆ นะคะ
และแม้จะมีการถ่ายเหลวหรือถ่ายเป็นน้ำ หากเกิดขึ้นภายหลังรับประทานเม็ดยาหลอก ก็ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดเช่นกัน
แต่ถ้าท้องเสียอย่างรุนแรงต่อเนื่องกันนานกว่า 24 ชั่วโมง1 ในช่วงที่รับประทานเม็ดยาฮอร์โมน อาจรบกวนการดูดซึมยาค่ะ คณะอนามัยเจริญพันธุ์และสุขภาวะทางเพศ สหราชอาณาจักร (FSRH) จึงแนะนำให้แก้ไขในลักษณะเดียวกับกรณีที่ลืมรับประทานยาคุม
ในขณะที่ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค สหรัฐอเมริกา (CDC) และองค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำให้ปฏิบัติตามแนวทางแก้ไขเมื่อลืมรับประทานยาคุม ในกรณีที่ท้องเสียอย่างรุนแรงและต่อเนื่องตั้งแต่ 48 ชั่วโมงขึ้นไป2,3 แต่ถ้ายังไม่ถึง 48 ชั่วโมงก็เพียงแค่รับประทานยาคุมวันละเม็ดตามปกติ โดยไม่จำเป็นจะต้องแก้ไขใด ๆ เพิ่มเติม
ซึ่งแนวทางที่กล่าวมาข้างต้น ไม่ได้มีการระบุแน่ชัดว่า ลักษณะเช่นไรที่หมายถึง “ท้องเสียอย่างรุนแรง” จึงขออ้างอิงตามคำนิยามใน Severe acute diarrhea4 ว่าหมายถึงการถ่ายเหลวหรือถ่ายเป็นน้ำ ตั้งแต่ 6 ครั้งขึ้นไป ภายใน 24 ชั่วโมง
ดังนั้น หากท้องเสียอย่างรุนแรงและต่อเนื่องกันนานกว่า 24 ชั่วโมง1 หรือตั้งแต่ 48 ชั่วโมงขึ้นไป2,3 ในช่วงที่รับประทานเม็ดยาฮอร์โมน มีข้อแนะนำดังนี้
- รับประทานยาคุมวันละเม็ดตามเวลาปกติ หากสามารถทำได้
- ถ้าใช้เม็ดยาฮอร์โมนในแผงนั้นติดต่อกันยังไม่ครบ 7 วัน และมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันไปแล้ว ให้รับประทานยาคุมฉุกเฉินทันที หรือเร็วที่สุดที่ทำได้ ภายใน 72 ชั่วโมง หรืออย่างช้าไม่เกิน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์
- ใช้ถุงยางป้องกัน หรืองดมีเพศสัมพันธ์ จนกว่าจะรับประทานเม็ดยาฮอร์โมนติดต่อกันครบ 7 วันหลังจากที่หายดีแล้ว
- ให้ต่อแผงใหม่โดยข้ามช่วงเว้นว่างหรือช่วงที่เป็นเม็ดยาหลอก ถ้าเหลือเม็ดยาฮอร์โมนให้ใช้ไม่ถึง 7 วัน
และเนื่องจากแนวปฏิบัติที่ใช้ในประเทศไทย มักอ้างอิงจากองค์การอนามัยโลกและศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค สหรัฐอเมริกา จึงอาจพบได้ว่าผู้ให้คำปรึกษาใช้ “อาการท้องเสียอย่างรุนแรงและต่อเนื่องกันตั้งแต่ 48 ชั่วโมงขึ้นไป” มาเป็นเกณฑ์ในการพิจารณาค่ะ
