ใช้ยาคุมแบบ 28 เม็ดอยู่ ปกติจะรับประทาน 4 ทุ่ม แต่วันนี้ลืม เลยรับประทานเวลา 4 ทุ่ม 20 นาที จะมีผลกระทบมากน้อยเพียงใด
ยาคุมแบบ 28 เม็ด มีทั้งที่เป็นยาคุมฮอร์โมนรวม และที่เป็นยาคุมฮอร์โมนเดี่ยว ซึ่งแต่ละประเภทก็ยืดหยุ่นให้รับประทานผิดเวลาได้ไม่เท่ากันนะคะ
หรือแม้จะเป็นยาคุมประเภทเดียวกัน แต่ถ้าใช้ตัวยาสำคัญต่างชนิด, ปริมาณต่างกัน หรือมีรูปแบบการปรับฮอร์โมนเป็นหลายระดับ ก็อาจยืดหยุ่นมากน้อยไม่เท่ากันค่ะ
โดยยาคุมแบบ 28 เม็ดแต่ละชนิด จะยืดหยุ่นให้รับประทานผิดเวลาได้แตกต่างกัน ดังนี้
|
ชนิดของยาคุม |
คำแนะนำ |
|
|
ยาคุมฮอร์โมนเดี่ยว |
ชนิดตัวยาไลเนสทรีนอล (Lynestrenol) ได้แก่ “เอ็กซ์ลูตอน” (Exluton), “เดลิต้อน” (Dailyton) |
รับประทานช้าได้ไม่เกิน 3 ชั่วโมง
นั่นคือ ระยะห่างจากเม็ดหนึ่ง ไปหาอีกเม็ดหนึ่ง ต้องไม่เกิน 27 ชั่วโมง |
|
ชนิดตัวยาดีโซเจสตริล (Desogestrel) ได้แก่ “ซีราเซท” (Cerazette) |
รับประทานช้าได้ไม่เกิน 12 ชั่วโมง
นั่นคือ ระยะห่างจากเม็ดหนึ่ง ไปหาอีกเม็ดหนึ่ง ต้องไม่เกิน 36 ชั่วโมง |
|
|
ชนิดตัวยาดรอสไพรีโนน (Drospirenone) ได้แก่ “สลินดา” (Slinda) |
รับประทานช้าได้ไม่เกิน 24 ชั่วโมง
นั่นคือ ระยะห่างจากเม็ดฮอร์โมนหนึ่ง ไปหาเม็ดฮอร์โมนอีกเม็ด ต้องไม่เกิน 48 ชั่วโมง |
|
|
ยาคุมฮอร์โมนรวม |
ชนิดที่มีฮอร์โมนระดับเดียว ซึ่งก็คือยาคุมส่วนใหญ่ที่มีจำหน่ายในปัจจุบัน |
รับประทานช้าได้ไม่ถึง 48 ชั่วโมง
นั่นคือ ระยะห่างจากเม็ดฮอร์โมนหนึ่ง ไปหาเม็ดฮอร์โมนอีกเม็ด ต้องน้อยกว่า 72 ชั่วโมง
***หากอ้างอิงตามแนวทางขององค์การอนามัยโลก อาจแนะนำให้รับประทานช้ากว่าเวลาที่กำหนดได้ไม่ถึง 48 ชั่วโมง หรือไม่ถึง 72 ชั่วโมง ขึ้นกับปริมาณฮอร์โมนที่มี*** |
|
ชนิดที่มีฮอร์โมนหลายระดับ ได้แก่ “ออยเลซ” (Oilezz), “ไคลรา” (Qlaira) |
รับประทานช้าได้ไม่เกิน 12 ชั่วโมง
นั่นคือ ระยะห่างจากเม็ดฮอร์โมนหนึ่ง ไปหาเม็ดฮอร์โมนอีกเม็ด ต้องไม่เกิน 36 ชั่วโมง |
|
จากตาราง จะเห็นได้ว่า ยาคุมแบบ 28 เม็ด ที่มีความยืดหยุ่นน้อยที่สุด ก็คือ ยาคุมฮอร์โมนเดี่ยว ชนิดตัวยาไลเนสทรีนอล ได้แก่ “เอ็กซ์ลูตอน” และ “เดลิต้อน” ซึ่งถ้ารับประทานช้าเกิน 3 ชั่วโมง หรือมีระยะห่างระหว่างเม็ด มากกว่า 27 ชั่วโมง ก็จะไม่สามารถคุมกำเนิดต่อเนื่องได้
ดังนั้น แม้จะไม่ทราบว่ายาคุมแบบ 28 เม็ดที่ผู้ถามใช้อยู่ คือยี่ห้ออะไร หรือเป็นยาคุมชนิดใด แต่เมื่อรับประทานช้าเพียงแค่ 20 นาที ซึ่งไม่เกินกรอบเวลายืดหยุ่นของยาคุมชนิดใดเลย จึงไม่เป็นปัญหา และถ้ามีผลป้องกันจากยาคุมแผงนี้อยู่แล้ว ก็สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้ตามปกติ
อ้างอิงจาก Trussell J. Contraceptive Technology, 2018. การรับประทานยาคุมรายเดือนอย่างสมบูรณ์แบบ (Perfect use) มีโอกาสตั้งครรภ์เพียงแค่ 0.3% ในขณะที่การใช้โดยทั่ว ๆ ไปอย่างไม่เคร่งครัด (Typical use) อาจทำให้โอกาสตั้งครรภ์เพิ่มขึ้นเป็น 7%
ชี้ให้เห็นว่า หากรับประทานยาคุมไม่ตรงเวลาอยู่บ่อย ๆ ต่อให้จะไม่เกินกรอบเวลายืดหยุ่น แต่ประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ก็อาจลดลง หรือด้อยกว่าการรับประทานที่ถูกต้องและตรงเวลา
หากเป็นไปได้ จึงควรรับประทานให้ตรงเวลาสม่ำเสมอ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการป้องกันการตั้งครรภ์ และลดปัญหาเลือดออกกะปริบกะปรอยนะคะ
เอกสารอ้างอิง
- FSRH Guideline: Combined Hormonal Contraceptive. Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare, 2019. (Amended July 2023)
- FSRH Guideline: Progestogen-only Pills. Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare, August 2022. (Amended July 2023)
- U.S. Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use. Centers for Disease Control and Prevention, 2016.
- Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use, 3rd edition. World Health Organization, 2016.
- Trussell J, Aiken ARA, Mickes E, Guthrie K. Efficacy, Safety, and Personal Considerations. In: Contraceptive Technology, 21st ed, Hatcher RA, Nelson AL, Trussell J, et al (Eds), Ayer Company Publishers, Inc., New York 2018.
