ยาคุมสูตร Ethinyl estradiol + Levonorgestrel (D-norgestrel) และ Ethinyl estradiol + Norethisterone (Norethindrone) ที่มีปริมาณ Ethinyl estradiol (EE) ไม่เกินเม็ดละ 0.03 มิลลิกรัม ควรเป็นทางเลือกแรกสำหรับผู้ที่เริ่มคุมกำเนิดด้วยยาเม็ดฮอร์โมนรวม เพื่อลดความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด1
แต่เนื่องจากมีฤทธิ์แอนโดรเจนสูง จึงอาจพบปัญหาสิว, หน้ามัน หรือขนดก จากการใช้ยาคุมสูตรนี้นะคะ
หากทนผลข้างเคียงดังกล่าวไม่ได้ อาจเปลี่ยนเป็นยาคุมที่ใช้โปรเจสตินรุ่นใหม่ ๆ ซึ่งมีฤทธิ์แอนโดรเจนน้อยลง หรือมีผลต้านฤทธิ์แอนโดรเจน แต่ก็มีราคาสูงกว่า อีกทั้งอาจพบความเสี่ยงต่อหัวใจและหลอดเลือดเพิ่มขึ้นเล็กน้อย
สำหรับผู้ที่กำลังใช้ยา/สมุนไพรใด ๆ อยู่, มีโรคประจำตัว หรือมีข้อจำกัดอื่นในการใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม ควรปรึกษาสูตินรีแพทย์เพื่อพิจารณาทางเลือกที่เหมาะสมในการป้องกันการตั้งครรภ์ค่ะ
ในบทความนี้ จะแนะนำยาคุมสูตร Ethinyl estradiol + Levonorgestrel ที่มีจำหน่ายอยู่ในประเทศไทยในปัจจุบัน โดยมีทั้งประเภทฮอร์โมนต่ำ (Low dose pills) ซึ่งมีปริมาณ Ethinyl estradiol 0.03 มิลลิกรัม และประเภทฮอร์โมนต่ำมาก (Ultra low dose pills) ซึ่งมีปริมาณ Ethinyl estradiol 0.02 มิลลิกรัม
ส่วนยาคุมสูตร Ethinyl estradiol + Norethisterone หรือที่เทียบเท่ากันอย่าง Mestranol + Norethisterone ไม่ได้นำมากล่าวถึงในบทความนี้ เนื่องจากไม่มียี่ห้อใดที่เข้าเกณฑ์ข้างต้น
เมื่อนำยาคุมแต่ละยี่ห้อมาเรียงลำดับตามราคาจำหน่าย จากน้อยไปหามาก ก็จะได้ดังนี้
 |
ยี่ห้อ : แอนนา (Anna) ประเภท : ฮอร์โมนต่ำ (มี EE 0.03 มิลลิกรัม) รูปแบบ : ยาคุม 28 เม็ด การขึ้นทะเบียนยา : ยาที่ผลิตภายในประเทศ ราคา : 30 – 40 บาท |
 |
ยี่ห้อ : อาร์เดน (R-den) ประเภท : ฮอร์โมนต่ำ (มี EE 0.03 มิลลิกรัม) รูปแบบ : ยาคุม 28 เม็ด การขึ้นทะเบียนยา : ยาที่ผลิตภายในประเทศ ราคา : 30 – 40 บาท |
 |
ยี่ห้อ : ไมโครเลนิน 30 ทว. (Microlenyn 30 ED) ประเภท : ฮอร์โมนต่ำ (มี EE 0.03 มิลลิกรัม) รูปแบบ : ยาคุม 28 เม็ด การขึ้นทะเบียนยา : ยาที่ผลิตภายในประเทศ ราคา : 30 – 40 บาท |
|
ยี่ห้อ : นอร์เกสเต้ (Norgeste) ประเภท : ฮอร์โมนต่ำ (มี EE 0.03 มิลลิกรัม) รูปแบบ : ยาคุม 21 เม็ด การขึ้นทะเบียนยา : ยาที่ผลิตภายในประเทศ ราคา : 50 – 70 บาท |
|
ยี่ห้อ : ไมโครไกนอน 30 ท.ว. (Microgynon 30 ED) ประเภท : ฮอร์โมนต่ำ (มี EE 0.03 มิลลิกรัม) รูปแบบ : ยาคุม 28 เม็ด การขึ้นทะเบียนยา : ยานำเข้าจากต่างประเทศ ราคา : 65 – 69 บาท |
|
ยี่ห้อ : ดิออร์รา 21 (Diora 21) ประเภท : ฮอร์โมนต่ำ (มี EE 0.03 มิลลิกรัม) รูปแบบ : ยาคุม 21 เม็ด การขึ้นทะเบียนยา : ยาที่ผลิตภายในประเทศ ราคา : 50 – 80 บาท |
|
ยี่ห้อ : ดิออร์รา 28 (Diora 28) ประเภท : ฮอร์โมนต่ำ (มี EE 0.03 มิลลิกรัม) รูปแบบ : ยาคุม 28 เม็ด การขึ้นทะเบียนยา : ยาที่ผลิตภายในประเทศ ราคา : 50 – 80 บาท |
|
ยี่ห้อ : โลล่า (Lola) ประเภท : ฮอร์โมนต่ำมาก (มี EE 0.02 มิลลิกรัม) รูปแบบ : ยาคุม 21 เม็ด การขึ้นทะเบียนยา : ยานำเข้าจากต่างประเทศ ราคา : 90 – 120 บาท |
ยาคุมฮอร์โมนต่ำ ซึ่งมี Ethinyl estradiol 0.03 มิลลิกรัม + Levonorgestrel (หรือ D-norgestrel) 0.15 มิลลิกรัม มีราคาค่อนข้างถูก แต่ก็มีประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ได้ดีไม่ต่างไปจากยาคุมสูตรอื่น ๆ นะคะ
จากข้อดีทั้งในด้านของประสิทธิภาพ, ความปลอดภัย และราคา คณะทำงานผู้เชี่ยวชาญด้านการคัดเลือกยาจึงจัดยาคุมสูตรนี้ไว้ใน “บัญชี ก” ของบัญชียาหลักแห่งชาติ ซึ่งจะถูกใช้เป็นทางเลือกแรกสำหรับผู้ที่เริ่มคุมกำเนิดด้วยยาเม็ดฮอร์โมนรวม2
หรือถ้าทนผลข้างเคียงไม่ได้ อาจเลือกใช้ยาคุมฮอร์โมนต่ำมาก ที่มี Ethinyl estradiol 0.02 มิลลิกรัม + Levonorgestrel 0.10 มิลลิกรัม ซึ่งพบปัญหาคลื่นไส้, อาเจียน, ปวดศีรษะ, บวมน้ำ, ฝ้า, สิว, หน้ามัน หรือขนดก ได้น้อยกว่า
แต่ราคาก็จะแพงขึ้น และอาจพบเลือดออกกะปริบกะปรอยได้ง่าย โดยเฉพาะถ้ารับประทานไม่ตรงเวลา
อย่างไรก็ตาม ราคาที่ระบุไว้ในบทความ เป็นเพียงราคาโดยประมาณเท่านั้น ราคาที่จำหน่ายจริงในร้านยาแต่ละแห่ง อาจแตกต่างไปจากนี้ได้
อีกทั้ง อาจมียาคุมยี่ห้ออื่นที่ไม่ได้กล่าวถึง แต่เป็นสูตรเดียวกัน และใช้แทนกันได้ ซึ่งผู้อ่านสามารถสอบถามเพิ่มเติมจากเภสัชกรประจำร้านยาใกล้บ้านได้ค่ะ
เอกสารอ้างอิง
- FSRH Guideline: Combined Hormonal Contraception, January 2019 (Amended November 2020).
- บัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ.2564
