ยาคุม “ลิปซ์” (Lipz)

                ยาคุมยี่ห้อนี้มีอยู่ 2 รูปแบบค่ะ สำหรับยาคุมที่กล่องและแผงมีสีชมพู ก็คือ “ลิปซ์” (Lipz) ซึ่งเป็นยาคุมแบบ 21 เม็ด ส่วนยาคุมที่กล่องและแผงมีสีฟ้า ก็คือ “ลิปซ์ อีดี” (Lipz ED) ซึ่งเป็นยาคุมแบบ 28 เม็ด

                ในบทความนี้จะกล่าวถึงรูปแบบแรกที่เป็นยาคุมแบบ 21 เม็ดนะคะ

                เม็ดยาทั้ง 21 เม็ดในแผงของ “ลิปซ์” มีตัวยาเหมือนกันทุกเม็ดค่ะ โดยแต่ละเม็ดจะมีฮอร์โมนเอสโตรเจน Ethinyl estradiol 0.03 มิลลิกรัม และฮอร์โมนโปรเจสติน Drospirenone 3 มิลลิกรัม

                เนื่องจากมีปริมาณ Ethinyl estradiol น้อยกว่า 0.05 มิลลิกรัม จึงจัดให้ “ลิปซ์” อยู่ในกลุ่มของยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม ประเภทฮอร์โมนต่ำ (Low dose pills) ซึ่งผลข้างเคียงจากเอสโตรเจน ไม่ว่าจะเป็นอาการคลื่นไส้, อาเจียน, ปวดศีรษะ, บวมน้ำ หรือการเกิดฝ้า จะพบได้น้อยกว่ายาคุมประเภทฮอร์โมนสูง (High dose pills)

                และคุณสมบัติของ Drospirenone ในการต้านฤทธิ์แอนโดรเจน ช่วยลดปัญหาสิว, หน้ามัน หรือขนดกจากฮอร์โมนได้ อีกทั้งยังมีผลขับปัสสาวะอย่างอ่อน จึงเป็นทางเลือกสำหรับผู้ที่กังวลเรื่องน้ำหนักที่อาจเพิ่มขึ้นหรือการบวมน้ำจากยาคุม

                อย่างไรก็ตาม ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมที่ใช้ตัวยาโปรเจสตินเป็น Drospirenone อาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดได้มากกว่า Levonorgestrel, Norethisterone หรือ Norgestimate

                ซึ่งผู้ที่อยู่ในเกณฑ์อ้วนมาก หรือมีค่าดัชนีมวลกาย (Body mass index; BMI) ตั้งแต่ 30 กิโลกรัมต่อตารางเมตรขึ้นไป มีความเสี่ยงที่จะเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ (Venous thromboembolism; VTE) จากการใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมได้มากกว่าผู้ที่ไม่ใช้

                แม้ไม่ถือเป็นข้อจำกัดให้ต้องหลีกเลี่ยงหรือห้ามใช้ หากไม่มีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ ของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันร่วมด้วย แต่ก็ควรเพิ่มความระมัดระวังให้มากขึ้น หรือพิจารณาทางเลือกอื่นที่ปลอดภัยกว่า โดยเฉพาะถ้ามีค่า BMI > 35 kg/m²

                อีกทั้ง ผู้ที่มีโรคประจำตัว, ผู้ที่สูบบุหรี่และมีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป, ผู้ที่ต้องการใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่น ๆ นอกเหนือจากการคุมกำเนิด ก็ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ด้วยนะคะ

                “ลิปซ์” เป็นยาคุมสูตรเดียวกับ “ยาสมิน” (Yasmin) แต่ผลิตภายในประเทศโดยบริษัทไบโอแลป จำกัด (Biolab co.ltd) และจัดจำหน่ายโดยบริษัทไบโอฟาร์ม เคมิคัลส์ จำกัด (Biopharm chemicals co.ltd) มีราคาแผงละ 230 – 280 บาทโดยประมาณค่ะ

เอกสารอ้างอิง

1. FSRH Guideline: Combined Hormonal Contraception. Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare, January 2019. (Amended October 2023)
2. U.S. Medical Eligibility Criteria for Contraceptive Use. Centers for Disease Control and Prevention, 2016.
3. Medical Eligibility Criteria for Contraceptive Use, 5th edition. World Health Organization, 2015.