ยาคุมมาร์วีลอนมีอยู่ 2 รูปแบบนะคะ ได้แก่ “มาร์วีลอน” (Marvelon) ซึ่งเป็นยาคุมแบบ 21 เม็ด และ “มาร์วีลอน 28” (Marvelon 28) ที่เป็นยาคุมแบบ 28 เม็ด
แล้วแต่ละรูปแบบนั้นจะเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไรบ้างนะ
กล่องบรรจุของ “มาร์วีลอน” และ “มาร์วีลอน 28” มีลวดลายและสีเหมือนกัน จุดสังเกตเพื่อแยกทั้ง 2 รูปแบบ ก็คือ ยาคุมแบบ 21 เม็ดจะใช้ชื่อว่า “มาร์วีลอน” และระบุข้อความที่ด้านล่างของกล่องว่า “1×21 tabl.” ซึ่งหมายถึง มียาคุมแบบ 21 เม็ด (21 tablet) จำนวน 1 แผง
ส่วนยาคุมแบบ 28 เม็ดจะมีตัวเลข 28 ห้อยอยู่ใต้ชื่อเป็น “มาร์วีลอน 28” และระบุข้อความที่ด้านล่างของกล่องว่า “1×28 tabl.” ซึ่งหมายถึง มียาคุมแบบ 28 เม็ด (28 tablet) จำนวน 1 แผง
ในแผงของ “มาร์วีลอน” จะมีเม็ดยาขนาดใหญ่อยู่ 21 เม็ด ซึ่งทุก ๆ เม็ด เป็นเม็ดยาฮอร์โมน
ในขณะที่ “มาร์วีลอน 28” จะมีเม็ดยาทั้งหมด 28 เม็ด โดยแบ่งเป็น เม็ดยาฮอร์โมนขนาดใหญ่ 21 เม็ด และเม็ดยาหลอกขนาดเล็กอีก 7 เม็ด
จะเห็นได้ว่า แม้เม็ดยาในแผงมีจำนวนต่างกัน แต่ทั้ง “มาร์วีลอน” และ “มาร์วีลอน 28” มีเม็ดยาฮอร์โมนอยู่ 21 เม็ดเท่ากันนะคะ
ตัวยาสำคัญในเม็ดยาฮอร์โมน ซึ่งเป็นเม็ดยาขนาดใหญ่ในแผงของ “มาร์วีลอน” และ “มาร์วีลอน 28” จะประกอบด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจน Ethinyl estradiol เม็ดละ 0.03 มิลลิกรัม รวมกับฮอร์โมนโปรเจสติน Desogestrel เม็ดละ 0.15 มิลลิกรัม เท่ากันทั้งหมด
ส่วนเม็ดยาหลอก ซึ่งเป็นเม็ดยาขนาดเล็กในแผงของ “มาร์วีลอน 28” ไม่ได้มีตัวยาสำคัญใด ๆ ค่ะ แต่มีไว้ให้รับประทานในช่วงปลอดฮอร์โมน เพื่อจะได้ไม่ลืมต่อยาคุมแผงใหม่ตามกำหนด
ดังนั้น ไม่ว่าจะใช้ “มาร์วีลอน” หรือ “มาร์วีลอน 28” ก็จะได้รับฮอร์โมนชนิดเดียวกัน และในปริมาณเท่ากันนั่นเอง
มีการระบุตัวย่อของวันในสัปดาห์ไว้ในแผงของ “มาร์วีลอน” เป็นภาษาไทยด้านหนึ่ง และภาษาอังกฤษอีกด้านหนึ่ง โดยให้เลือกเม็ดยาตามวันที่ใช้ มารับประทานวันละเม็ด เรียงลำดับไปเรื่อย ๆ จนหมดแผง
ถึงแม้ว่าทั้ง 21 เม็ดจะมีตัวยาสำคัญเหมือนกัน แต่ก็ควรแกะเม็ดยามาใช้ให้ตรงวันนะคะ เพื่อให้มั่นใจว่ามีการใช้ยาคุมถูกต้อง ไม่ซ้ำซ้อนเกินขนาด หรือถ้าหากลืมรับประทาน ก็สามารถแก้ไขได้รวดเร็วและเหมาะสม
ส่วน “มาร์วีลอน 28” จะระบุตัวเลข 1 – 28 เอาไว้ในแผงด้านที่ไม่เห็นเม็ดยา โดยให้เริ่มรับประทานจากหมายเลข 1 แล้วใช้ต่อวันละเม็ด เรียงตามลำดับไปเรื่อย ๆ จนถึงหมายเลข 28
การระบุเป็นตัวเลขลำดับของมาร์วีลอนแบบ 28 เม็ด อาจทำให้ตรวจสอบประจำวันได้ยากกว่า จึงเสี่ยงที่จะได้ยาคุมซ้ำซ้อน เช่น ลืมว่าใช้ไปแล้วจึงรับประทานซ้ำอีก หรือได้รับไม่ครบถ้วน เช่น ไม่ได้ใช้เพราะเข้าใจผิดว่ารับประทานไปแล้ว
เมื่อใช้ “มาร์วีลอน” หมดแผง 21 เม็ดแล้ว ก็จะเว้นว่าง 7 วันก่อนต่อแผงใหม่
ช่วงที่เว้นว่างจะถือเป็นช่วงปลอดฮอร์โมนเพื่อให้ประจำเดือนมา โดยประจำเดือนจะมาประมาณวันที่ 3 – 4 ของการเว้นว่าง หรืออาจคลาดเคลื่อนเล็กน้อย
การเว้นว่างก่อนต่อแผงใหม่เช่นนี้ อาจทำให้ผู้ใช้บางรายสับสน ว่าควรจะต่อยาคุมแผงใหม่เมื่อไหร่ หรือถ้าลืมต่อยาคุมแผงใหม่ตามกำหนด ก็อาจลดประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์
แต่สำหรับ “มาร์วีลอน 28” เมื่อใช้หมดแผง 28 เม็ดแล้ว ก็ให้ต่อแผงใหม่ในวันถัดมา
ช่วงที่รับประทานเม็ดที่ 22 – 28 ซึ่งเป็นเม็ดยาหลอก จะถือเป็นช่วงปลอดฮอร์โมนเพื่อให้ประจำเดือนมา โดยประจำเดือนจะมาประมาณเม็ดที่ 24 – 25 หรืออาจคลาดเคลื่อนเล็กน้อย
ซึ่งการที่ต้องรับประทานยาคุมต่อเนื่องกันทุกวัน โดยเมื่อใช้เม็ดยาฮอร์โมนหมดแล้ว ก็รับประทานเม็ดยาหลอกต่อแทนการเว้นว่าง น่าจะช่วยลดปัญหาการลืมต่อแผงใหม่ได้ค่ะ
“มาร์วีลอน” กับ “มาร์วีลอน 28” มีราคาเท่ากัน และไม่ว่าจะใช้รูปแบบใด ก็จะได้รับฮอร์โมนชนิดเดียวกัน, ปริมาณฮอร์โมนที่ได้รับต่อวันเท่ากัน และจำนวนวันที่ได้รับฮอร์โมนเท่ากัน
การตัดสินใจว่าควรเลือกใช้รูปแบบใด จึงขึ้นกับความถนัดของผู้ใช้แต่ละราย
โดย “มาร์วีลอน” ซึ่งเป็นยาคุมแบบ 21 เม็ด จะเหมาะกับผู้ที่กังวลว่าอาจรับประทานไม่ถูกต้อง เพราะสามารถตรวจสอบประจำวันได้ง่าย
ส่วน “มาร์วีลอน 28” ซึ่งเป็นยาคุมแบบ 28 เม็ดที่ต้องใช้ต่อเนื่องกันทุกวัน ก็เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับผู้ที่กังวลว่าจะลืมต่อยาคุมแผงใหม่
แต่ก็มีเคล็ดลับช่วยจำวันที่ต้องต่อยาคุมแผงใหม่ สำหรับผู้ที่ใช้ยาคุมมาร์วีลอนแบบ 21 เม็ดนะคะ ก็คือ ถ้ารับประทานถูกต้องและครบถ้วน วันที่เริ่มเม็ดแรกของแต่ละแผง จะตรงกับวันเดียวกันของสัปดาห์
เช่น ถ้าเริ่มรับประทานเม็ดแรกของแผงเดิมในวันอังคาร (ตรงกับตัวย่อว่า “อ”) ก็จะได้รับประทานเม็ดสุดท้ายของแผงนั้นในวันจันทร์ (ตรงกับตัวย่อว่า “จ”) จากนั้นก็เว้นว่างในวันอังคาร – พุธ – พฤหัสบดี – ศุกร์ – เสาร์ – อาทิตย์ – จันทร์ และต่อยาคุมแผงใหม่ในวันอังคารถัดมา
ส่วนผู้ใช้ “มาร์วีลอน 28” ที่เป็นยาคุมแบบ 28 เม็ด ก็มีเคล็ดลับในการไล่ลำดับเม็ดยา เพื่อให้ตรวจสอบประจำวันได้ง่ายค่ะ นั่นคือ ถ้ารับประทานถูกต้องและครบถ้วน วันที่ใช้เม็ดยาหมายเลข 1, 8, 15 และ 22 ซึ่งเป็นเม็ดแรกของแต่ละแถว จะตรงกับวันเดียวกันของสัปดาห์
เช่น ถ้าเริ่มรับประทานเม็ดที่ 1 ในวันอังคาร ลำดับการใช้เม็ดยาตั้งแต่เม็ดที่ 1 – 7, 8 – 14, 15 – 21 และ 22 – 28 ก็จะตรงกับวันอังคาร – พุธ – พฤหัสบดี – ศุกร์ – เสาร์ – อาทิตย์ – จันทร์
เนื่องจากกล่องของ “มาร์วีลอน” และ “มาร์วีลอน 28” ดูคล้ายกัน จึงอาจสับสนและหยิบใช้สลับกัน
หากได้รับยาคุมมาผิดรูปแบบ แล้วไม่สะดวกที่ส่งคืน หรือต้องการเปลี่ยนรูปแบบการใช้อยู่แล้ว สามารถเริ่มรับประทานยาคุมแผงใหม่ ตามกำหนดต่อยาคุมแผงเดิมได้เลยนะคะ
นั่นคือ ถ้าจะเปลี่ยนจาก “มาร์วีลอน” ไปเป็น “มาร์วีลอน 28” ทำได้โดย เมื่อใช้ “มาร์วีลอน” จนหมดแผง 21 เม็ดแล้ว ให้เว้นว่าง 7 วัน แล้วจึงเริ่มรับประทานเม็ดยาหมายเลข 1 ของ “มาร์วีลอน 28” จากนั้นก็ใช้ต่อวันละเม็ดตามลำดับไปจนถึงหมายเลข 28
หรือถ้าเปลี่ยนจาก “มาร์วีลอน 28” ไปเป็น “มาร์วีลอน” ก็ทำได้โดย หลังใช้ “มาร์วีลอน 28” จนครบ 28 เม็ดแล้ว วันถัดมาให้เริ่มรับประทาน “มาร์วีลอน” ได้เลย โดยแกะเม็ดยาตรงตามวันที่ใช้ แล้วรับประทานต่อวันละเม็ดตามลำดับไปจนหมดแผงค่ะ