“ไดแอน” หรือ “ไดแอน-35” (Diane-35) เป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมแบบ 21 เม็ด ซึ่งแต่ละเม็ดจะมีตัวยาเหมือนกัน นั่นคือ ฮอร์โมนเอสโตรเจน Ethinyl estradiol 0.035 มิลลิกรัม รวมกับฮอร์โมนโปรเจสติน Cyproterone acetate 2 มิลลิกรัม
ในแผงของ “ไดแอน” จะระบุ “ตัวย่อของวันในสัปดาห์” ไว้ และให้ผู้ใช้แกะเม็ดยามารับประทานให้ตรงกับวันที่ใช้จริง เรียงตามลำดับไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะหมดแผง
หากแกะเม็ดยามาใช้ผิดลำดับ หรือเผลอรับประทานย้อนศร ก็ไม่ต้องกังวลนะคะ เพราะทุก ๆ เม็ดมีตัวยาเหมือนกัน จึงให้ผลลัพธ์ที่ไม่แตกต่างกัน
เป็นต้นว่า ถ้ามีผลคุมกำเนิดจากยาคุมแผงนี้แล้ว ก็ถือว่ายังมีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องตามปกติ เพราะการใช้ “ไดแอน” ย้อนศรหรือผิดลำดับ ไม่ได้ลดประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์
และแม้ว่าจะแกะเม็ดยามาใช้ผิดตำแหน่ง แต่ก็ถือว่าได้มีการรับประทานยาคุมในวันนั้นแล้ว จึงไม่ต้องแกะเม็ดยาในตำแหน่งที่ถูกต้องมารับประทานซ้ำซ้อนไปอีกค่ะ
อย่างไรก็ตาม เนื่องจากเม็ดยาที่อยู่ในลำดับถัดไป จะไม่ตรงกับวันที่ใช้จริงแล้ว ซึ่งแม้จะสามารถใช้ได้เช่นกัน แต่ก็อาจสร้างความสับสน ทำให้เสี่ยงที่จะรับประทานไม่ครบ หรืออาจใช้ซ้ำซ้อนเกินขนาด
จึงแนะนำให้ข้ามเม็ดนั้นไป แล้วใช้เม็ดถัดมาที่ระบุตัวย่อตรงกับวันที่จะรับประทาน
ส่วนเม็ดที่ข้ามไปนั้น ให้เก็บไว้ในแผง เพื่อรอนำมาใช้แทนเม็ดที่รับประทานผิดไปตั้งแต่แรกนั่นเอง
ตัวอย่างที่ 1: รับประทานยาคุมย้อนศร
ถ้าเริ่มใช้ยาคุมแผงนี้ในวันพุธ วันแรกก็จะต้องแกะเม็ดยา “พ” มารับประทาน แล้วในวันถัดมาซึ่งตรงกับวันพฤหัสบดี ก็จะต้องแกะเม็ดยา “พฤ” มารับประทานต่อตามลำดับ
แต่ถ้าใช้ย้อนศร โดยไปแกะเม็ดยา “อ” มารับประทานในวันพฤหัสบดี ก็ให้ถือว่าในวันนั้นได้มีการรับประทานยาคุมไปแล้ว จึงไม่ต้องแกะเม็ดยา “พฤ” มารับประทานซ้ำอีก
ในวันศุกร์ก็ให้แกะเม็ดยา “ศ” มารับประทาน เช่นเดียวกับในวันเสาร์และวันต่อ ๆ ไป ที่ควรจะแกะเม็ดยามาใช้ให้ตรงวัน
ส่วนเม็ดยา “พฤ” ที่ถูกข้ามไป ให้เก็บไว้ในแผงตามเดิมก่อน ยังไม่ต้องแกะทิ้งนะคะ
เมื่อใช้ต่อไปเรื่อย ๆ ก็จะสิ้นสุดที่เม็ดยา “จ” ในวันจันทร์ (ลำดับที่ 20) ซึ่งเมื่อรับประทานไปแล้ว ในแผงก็จะเหลือยาคุมเพียงเม็ดเดียว ก็คือเม็ดยา “พฤ” ที่ถูกข้ามไปนั่นเอง
ให้รับประทานเม็ดยา “พฤ” ในวันอังคารสุดท้าย เพื่อให้มีการใช้ครบแผง 21 เม็ด
จากนั้นก็เว้นว่าง 7 วัน ในวันพุธ – พฤหัสบดี – ศุกร์ – เสาร์ – อาทิตย์ – จันทร์ – อังคาร เพื่อให้ประจำเดือนมาในช่วงที่เว้นว่าง แล้วจึงต่อแผงใหม่ตามกำหนดในวันพุธ เพื่อให้มีผลคุมกำเนิดที่ต่อเนื่องกัน
ตัวอย่างที่ 2: แกะเม็ดยามาใช้ผิดลำดับ
ถ้าเริ่มใช้ยาคุมแผงนี้ในวันพุธ และใช้ตามลำดับไปจนถึงวันเสาร์ ต่อจากนั้นก็จะต้องแกะเม็ดยา “อา” มารับประทานในวันอาทิตย์
แต่ถ้าแกะเม็ดยามาใช้ผิดลำดับ โดยไปแกะเม็ดยา “ส” มารับประทานแทน ก็ให้ถือว่าในวันอาทิตย์ได้มีการรับประทานยาคุมไปแล้ว จึงไม่ต้องแกะเม็ดยา “อา” มารับประทานซ้ำอีก
ในวันจันทร์, อังคาร, พุธ, พฤหัสบดี และศุกร์ ก็ให้แกะเม็ดยา “จ”, “อ”, “พ”, “พฤ” และ “ศ” มารับประทานวันละเม็ด ตามลำดับ
ส่วนในวันเสาร์ ซึ่งไม่มีเม็ดยา “ส” อยู่ในแผง เนื่องจากถูกนำมาใช้แล้วในวันอาทิตย์ที่ผ่านมา ก็ให้แกะเม็ดยา “อา” ที่ถูกข้ามไป มาใช้แทน
หลังจากนั้นก็แกะเม็ดยามารับประทานต่อให้ตรงกับวันที่ใช้จริง ไปเรื่อย ๆ จนครบ 21 เม็ด หมดแผงเดิมแล้วจึงเว้นว่าง 7 วันก่อนเริ่มยาคุมแผงใหม่
การรับประทาน “ไดแอน” ย้อนศรหรือผิดลำดับ แม้จะไม่ได้ส่งผลต่อประสิทธิภาพของยา แต่ก็อาจสร้างความสับสนเมื่อจะใช้ในวันต่อ ๆ ไป หากแก้ไขตามคำแนะนำข้างต้น อาจช่วยลดความเสี่ยงที่จะใช้ผิดได้
และควรป้องกันปัญหาการรับประทานยาคุมย้อนศรหรือผิดลำดับ โดยตรวจสอบให้ดีทุกครั้ง ก่อนที่จะแกะเม็ดยามารับประทานนะคะ