“มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ” (Margaret X.O.) เป็นยาคุมแบบ 28 เม็ด ซึ่งเม็ดยาสีขาวในลำดับที่ 1 – 21 ของแผงที่เรียกว่า “เม็ดยาฮอร์โมน” จะประกอบด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจน Mestranol 0.05 มิลลิกรัม และฮอร์โมนโปรเจสติน Norethindrone 1 มิลลิกรัม เท่ากันทั้ง 21 เม็ด
ส่วนเม็ดยาสีน้ำตาลในลำดับที่ 22 – 28 ของแผงที่เรียกว่า “เม็ดยาหลอก” จะมีตัวยาบำรุงเลือด Ferrous fumarate อยู่เม็ดละ 75 มิลลิกรัม ระหว่างที่รับประทาน “เม็ดยาหลอก” จึงอาจทำให้ผู้ใช้มีอุจจาระสีดำนะคะ
Mestranol จะต้องผ่านการเปลี่ยนแปลงที่ตับให้เป็น Ethinyl estradiol ก่อนจึงจะออกฤทธิ์ได้ โดยทั่วไปถือว่า Mestranol 0.050 มิลลิกรัม จะเทียบเท่ากับ Ethinyl estradiol 0.035 มิลลิกรัมค่ะ จึงจัดให้ “มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ” เป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม ประเภทฮอร์โมนต่ำ เพราะในการใช้ “เม็ดยาฮอร์โมน” 1 เม็ด จะได้ Ethinyl estradiol น้อยกว่า 0.050 มิลลิกรัม
ผลข้างเคียงจากเอสโตรเจน ไม่ว่าจะเป็นอาการคลื่นไส้, อาเจียน, ปวดศีรษะ, บวมน้ำ หรือการเกิดฝ้า จะพบจาก “มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ” ได้น้อยกว่ายาคุมประเภทฮอร์โมนสูง (High dose pills) โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผลข้างเคียงต่อระบบทางเดินอาหาร ได้แก่ คลื่นไส้/อาเจียน ที่พบจากการใช้ Mestranol ได้น้อยกว่ายาคุมสูตร Ethinyl estradiol
ส่วน Norethindrone หรือ Norethisterone เป็นโปรเจสตินรุ่นที่ 1 มีฤทธิ์แอนโดรเจนสูง จึงอาจพบผลข้างเคียงเรื่องสิวฮอร์โมน, หน้ามัน หรือขนดกได้
ผู้ที่มีโรคประจำตัว, ผู้ที่สูบบุหรี่ โดยเฉพาะถ้ามีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป, หรือผู้ที่ต้องการใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่นที่นอกเหนือจากการคุมกำเนิด ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ เพราะยาคุมกำเนิดอาจเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดดำ, เนื้องอกหรือมะเร็งบางชนิดที่สัมพันธ์กับฮอร์โมนเพศ หรือการเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดสมอง/โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด โดยเฉพาะหากมีการใช้อย่างไม่เหมาะสม
และควรหลีกเลี่ยงการใช้ “มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ” ในผู้ป่วยที่มีภาวะพร่องเอนไซม์จีซิกพีดี (G-6-PD deficiency) เนื่องจาก Mestranol อาจทำให้เม็ดเลือดแดงแตกได้ง่ายหากใช้กับผู้ป่วยดังกล่าว
อีกทั้ง ไม่แนะนำให้ใช้กับผู้ป่วยโรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย เพราะอาจเสี่ยงต่อภาวะเหล็กเกินหากได้รับ Ferrous ปริมาณมาก หรือเป็นประจำ
“มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ” เป็นยาที่ผลิตภายในประเทศ มีราคาประมาณแผงละ 65 – 80 บาทค่ะ
อ่านเพิ่มเติม วิธีรับประทานยาคุมมาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ
