ใช้ยาคุมแบบ 21 เม็ดหมดแผงไป 3 วันแล้ว แต่ประจำเดือนยังไม่มา สามารถมีอะไรกับแฟนแบบไม่ป้องกันได้ไหม ถ้ามี จะต้องต่อแผงใหม่เลยมั้ย หรือรอให้เว้นว่างครบ 7 วันก่อน
ยาคุมแบบ 21 เม็ดเป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม ซึ่งใช้การยับยั้งไข่ตกเป็นกลไกหลักเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ และด้วยประสิทธิภาพในการยับยั้งที่ใกล้เคียง 100% หากรับประทานถูกต้องและตรงเวลาสม่ำเสมอ ก็น่าจะไม่มีไข่ตกในระหว่างที่ใช้ยาคุมอยู่
และเมื่อไม่มีไข่ตก ต่อให้มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัย อสุจิที่ผ่านช่องคลอดเข้าไป ก็ไม่สามารถผสมกับไข่ได้อยู่ดี จึงไม่มีการตั้งครรภ์ค่ะ
หลังจากรับประทานยาคุมแบบ 21 เม็ดหมดแผงแล้ว ก็จะเว้นว่าง เพื่อให้เยื่อบุโพรงมดลูกเกิดการหลุดลอก ซึ่งการฉีกขาดของหลอดเลือดบริเวณเยื่อบุโพรงมดลูก จะทำให้มีเลือดออก คล้ายกับประจำเดือนที่มาตามรอบปกตินั่นเอง โดยมักจะมาตรงกับวันที่ 3 – 4 ของการเว้นว่าง หรืออาจคลาดเคลื่อนเล็กน้อย
หากไม่ต่อยาคุมแผงใหม่ กระบวนการตกไข่ก็จะเริ่มทำงานอีก และสามารถมีไข่ตกในรอบเดือนแรกที่หยุดใช้ยาคุมได้เลยนะคะ เมื่อมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน อสุจิก็อาจเข้าปฏิสนธิกับไข่ และทำให้ตั้งครรภ์ตามมา
แต่ถ้าไม่เว้นว่างนานเกินไป เมื่อต่อยาคุมแผงใหม่ และใช้ถูกต้องสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในสัปดาห์แรกของแผง ก็สามารถยับยั้งการตกไข่ที่อาจเกิดขึ้นได้ทัน การต่อยาคุมตรงตามกำหนด จึงทำให้มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องกันทุกวันนั่นเอง
จากกรณีตัวอย่าง หากรับประทานแผงเดิมถูกต้องและไม่มีการตั้งครรภ์ ประจำเดือนของผู้ถามก็น่าจะมาภายใน 1 – 2 วัน หรืออาจคลาดเคลื่อนเล็กน้อยค่ะ ซึ่งในระหว่างที่รอ สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้ตามปกติ โดยไม่ต้องใช้วิธีคุมกำเนิดอย่างอื่นร่วมด้วย และไม่จำเป็นจะต้องรีบต่อแผงใหม่ก่อนเว้นว่างครบ 7 วัน
อย่างไรก็ตาม เมื่อประจำเดือนมาแล้ว ควรงดมีเพศสัมพันธ์ไปก่อนนะคะ เพื่อลดความเสี่ยงของการติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน
ถ้าต้องการคุมกำเนิดด้วยวิธีเดิม ก็ควรเริ่มแผงใหม่ในวันที่ 8 ของการเว้นว่าง แล้วรับประทานต่อตามปกติ เมื่อประจำเดือนหายดีแล้วก็สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้เลย เพราะถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องกันทุกวันค่ะ
หรือถ้าตั้งใจว่าจะไม่รับประทานต่อ เมื่อประจำเดือนมาแล้ว หากจะมีเพศสัมพันธ์อีก แต่ยังไม่พร้อมจะมีบุตร ก็ควรใช้วิธีคุมกำเนิดอื่น ๆ ป้องกัน เช่น ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์นะคะ
เอกสารอ้างอิง
- Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use, 3rd edition. World Health Organization, 2016.
- U.S. Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use. Centers for Disease Control and Prevention, 2016.
- FSRH CEU Guidance: Recommended Actions after Incorrect Use of Combined Hormonal Contraception. Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare, March 2020. (Amended July 2021)
