ยาคุมบำรุงเลือดที่จะกล่าวถึงในบทความนี้ หมายถึง ยาคุมแบบ 28 เม็ดที่มีเม็ดยาหลอกเป็นยาบำรุงเลือด ซึ่งต่างไปจากหลาย ๆ ยี่ห้อที่เม็ดยาหลอกจะเป็นเพียงแค่เม็ดแป้งเท่านั้น
โดยมีจำหน่ายอยู่ในประเทศไทย 3 ยี่ห้อค่ะ ได้แก่ “มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ” (Margaret X.O.), “วันเดย์” (ONEDAY) และ “ริเกวิดอน” (Rigevidon)
สำหรับ “มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ” และ “วันเดย์” เป็นยาคุมสูตรเดียวกัน นั่นคือ ในเม็ดยาฮอร์โมนจะมีฮอร์โมนเอสโตรเจน Mestranol เม็ดละ 0.050 มิลลิกรัม รวมกับฮอร์โมนโปรเจสติน Norethindrone (หรืออาจเรียกว่า Norethisterone) อีกเม็ดละ 1 มิลลิกรัม
ส่วนเม็ดยาฮอร์โมนของ “ริเกวิดอน” จะใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจนเป็น Ethinyl estradiol เม็ดละ 0.030 มิลลิกรัม รวมกับฮอร์โมนโปรเจสติน Levonorgestrel อีกเม็ดละ 0.15 มิลลิกรัม
อย่างไรก็ตาม จากการสืบค้นข้อมูลผลิตภัณฑ์ ในเว็บไซต์ของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข พบว่าทะเบียนตำรับยา “ริเกวิดอน” ได้ถูกยกเลิกไปแล้วเมื่อวันที่ 22 กันยายน 2564 นะคะ
ดังนั้น หากยาคุมรุ่นการผลิตครั้งหลังสุด ครบกำหนดหมดอายุ และไม่ได้มีการต่อทะเบียนอีก ก็จะไม่มี “ริเกวิดอน” จำหน่ายในประเทศไทยอีกแล้วค่ะ
เนื่องจาก Mestranol 0.050 มิลลิกรัม จะเทียบเท่ากับ Ethinyl estradiol 0.035 มิลลิกรัม ดังนั้น ผลข้างเคียงจากฮอร์โมนเอสโตรเจน เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดหรือเวียนศีรษะ บวมน้ำ และการเกิดฝ้า ของยาคุมทั้ง 3 ยี่ห้อนี้จึงไม่แตกต่างกันนัก
แต่ถ้าเทียบฤทธิ์แอนโดรเจนจากฮอร์โมนโปรเจสติน จะพบปัญหาเรื่องสิว หน้ามัน และขนดก จาก Levonorgestrel ได้มากกว่า Norethindrone
ดังนั้น แม้ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดจะไม่ต่างกัน แต่การใช้ “ริเกวิดอน” อาจพบปัญหาสิว หน้ามัน และขนดกได้มากกว่า “มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ” และ “วันเดย์” นะคะ
นอกจากข้อจำกัดทั่วไปในการใช้ยาคุมกำเนิดแล้ว ผู้ป่วยที่มีภาวะพร่องเอนไซม์จีซิกพีดี (G-6-PD deficiency) หากใช้ Mestranol อาจทำให้เม็ดเลือดแดงแตกได้ง่าย จึงควรหลีกเลี่ยงการใช้ “มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ” และ “วันเดย์” แต่สามารถใช้ “ริเกวิดอน” ได้ค่ะ
เม็ดยาหลอกของทั้ง 3 ยี่ห้อ จะมีตัวยาเหมือนกัน นั่นคือ Ferrous fumarate เม็ดละ 75 มิลลิกรัม ซึ่งคิดเป็นปริมาณธาตุเหล็กประมาณ 25 มิลลิกรัม/เม็ด หรือประมาณ 175 มิลลิกรัม/แผง (ใน 1 แผงจะมีเม็ดยาหลอกอยู่ 7 เม็ด)
แม้ตัวยาบำรุงเลือดจะไม่ได้เพิ่มประสิทธิภาพในการคุมกำเนิด แต่ก็เป็นทางเลือกในการทดแทนธาตุเหล็กที่เสียไปกับเลือดประจำเดือน โดยเฉพาะหากไม่ได้รับการชดเชยที่เพียงพอจากอาหารที่รับประทานนะคะ
อย่างไรก็ตาม อาจพบผลข้างเคียงจาก Ferrous fumarate ได้แก่ คลื่นไส้, อาเจียน, ปวดท้อง, ท้องผูก, ท้องเสีย หรือถ่ายเป็นสีดำ แต่เนื่องจากในเม็ดยาหลอกมีขนาดยาต่ำมาก จึงน่าจะพบผลข้างเคียงดังกล่าวได้น้อยและไม่รุนแรง
ผู้ป่วยโรคเลือดจางธาลัสซีเมียที่ได้รับยาเสริมธาตุเหล็กปริมาณมาก หรือเป็นประจำ อาจทำให้เสี่ยงต่อภาวะเหล็กเกิน จึงไม่แนะนำให้ใช้ยาคุมในกลุ่มนี้ค่ะ
“มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ” เป็นยาที่ผลิตภายในประเทศ แต่มีราคาใกล้เคียงกับ “ริเกวิดอน” ที่เป็นยานำเข้าจากต่างประเทศนะคะ
ส่วน “วันเดย์” ซึ่งมีราคาถูกที่สุดในกลุ่ม เป็นยาที่ผลิตภายในประเทศ แต่เป็นยาคุมแผงเปลือย ต่างจากอีก 2 ยี่ห้อที่มีกล่องบรรจุแยกแต่ละแผง
อีกทั้งในแผงของ “มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ” และ “ริเกวิดอน” จะมีตัวเลขระบุลำดับการใช้จาก 1 – 28 จึงตรวจสอบได้ง่ายกว่า “วันเดย์” ที่มีเพียงลูกศรระบุทิศทางการใช้
แต่สิ่งที่ไม่ต่างกันก็คือ เมื่อรับประทานยาคุมครบ 28 เม็ดแล้ว ก็ให้ต่อแผงใหม่ในวันถัดมาได้เลยค่ะ
|
มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ (Margaret X.O.) |
วันเดย์ (Oneday) |
ริเกวิดอน (Rigevidon) |
|
ตัวยาสำคัญ : เม็ดยาฮอร์โมน 21 เม็ด แต่ละเม็ดมี Mestranol 0.05 มิลลิกรัม + Norethindrone (Norethisterone) 1 มิลลิกรัม
เม็ดยาหลอก 7 เม็ด แต่ละเม็ดมี Ferrous fumarate 75 มิลลิกรัม |
ตัวยาสำคัญ : เม็ดยาฮอร์โมน 21 เม็ด แต่ละเม็ดมี Ethinyl estradiol 0.03 มิลลิกรัม + Levonorgestrel 0.15 มิลลิกรัม
เม็ดยาหลอก 7 เม็ด แต่ละเม็ดมี Ferrous fumarate 75 มิลลิกรัม |
|
|
วิธีใช้ : รับประทานตามลำดับ 1 – 28 หมดแผงแล้วต่อแผงใหม่ในวันถัดมา
|
วิธีใช้ : รับประทานตามลูกศร หมดแผงแล้วต่อแผงใหม่ในวันถัดมา
|
วิธีใช้ : รับประทานตามลำดับ 1 – 28 เรียงลำดับจากแถวล่างไปหาแถวบน หมดแผงแล้วต่อแผงใหม่ในวันถัดมา |
|
การขึ้นทะเบียนยา : ยาที่ผลิตภายในประเทศ |
การขึ้นทะเบียนยา : ยานำเข้าจากต่างประเทศ |
|
|
ราคา : 65 – 80 บาท |
ราคา : 20 – 30 บาท |
ราคา : 60 – 80 บาท |
…ปรับปรุงข้อมูลล่าสุด 11 ธันวาคม 2564…
