ใช้ยาคุมแบบ 21 เม็ด รับประทานในเวลา 2 ทุ่ม แต่วันนี้ท้องเสีย ถ่ายเหลวไป 3 รอบ รอบแรก 9 โมงเช้า รอบต่อมาประมาณเที่ยง และรอบล่าสุดคือ 4 โมงเย็น ประสิทธิภาพของยาคุมจะลดลงมั้ย จำเป็นต้องรับประทานซ้ำอีก 1 เม็ดหรือเปล่า
ยาคุมแบบ 21 เม็ด จัดเป็นยาคุมประเภทฮอร์โมนรวม ที่มีเฉพาะเม็ดฮอร์โมนอยู่ในแผง ไม่มีเม็ดหลอกหรือเม็ดแป้ง
ในระหว่างที่รับประทานยาคุมชนิดนี้ ถ้าท้องเสียอย่างรุนแรงต่อเนื่องกัน นานกว่า 24 ชั่วโมง1 หรือ ตั้งแต่ 48 ชั่วโมงขึ้นไป2,3 หรือ นานกว่า 48 ชั่วโมง4 (ขึ้นกับว่าอ้างอิงตามแนวทางใด) ก็อาจรบกวนการดูดซึมยา และอาจทำให้ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดลดลง จึงควรมีมาตรการป้องกันเพิ่มเติม โดยยึดตามแนวทางแก้ไขเมื่อลืมรับประทานยา
ซึ่งนิยามของคำว่า “ท้องเสียอย่างรุนแรง” จะหมายถึง การถ่ายเหลวหรือถ่ายเป็นน้ำ ตั้งแต่ 6 ครั้งขึ้นไป ภายใน 24 ชั่วโมง5 นะคะ
ส่วนยาคุมชนิดอื่น ก็อาจใช้แนวทางที่แตกต่างกัน เช่น อาจต้องพิจารณาด้วยว่า ถ่ายเหลวหลังรับประทานยาไปแล้วกี่ชั่วโมง (สามารถอ่านเพิ่มเติมได้จากบทความเรื่อง “ถ่ายเหลวหลังกินยาคุม”)
จากกรณีตัวอย่าง ผู้ถามใช้ยาคุมฮอร์โมนรวมอยู่ แม้จะท้องเสีย แต่ไม่ได้ถ่ายเหลวหรือถ่ายเป็นน้ำ ตั้งแต่ 6 ครั้งขึ้นไป ภายใน 24 ชั่วโมง อีกทั้งระยะเวลาที่ท้องเสียต่อเนื่อง ก็ไม่เกิน 24 ชั่วโมงด้วย จึงถือว่ายาคุมยังคงมีประสิทธิภาพในการป้องกันตามปกติ และไม่จำเป็นจะต้องรับประทานซ้ำอีก 1 เม็ดค่ะ
เอกสารอ้างอิง
- FSRH Guideline: Combined Hormonal Contraceptive. Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare, 2019. (Amended July 2023)
- U.S. Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use. Centers for Disease Control and Prevention, 2016.
- Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use, 3rd edition. World Health Organization, 2016.
- Family planning: A Global Handbook for Providers, 2022 edition.
- Gore JI, Surawicz C. Severe acute diarrhea. Gastroenterol Clin North Am. 2003 Dec;32(4):1249-67.
