เริ่มเผยแพร่
ปรับปรุงล่าสุด
ยาคุม “ริต้า” มี 2 รูปแบบค่ะ ได้แก่ “ริต้า 21” (Rita 21) ที่เป็นยาคุมแบบ 21 เม็ด และ “ริต้า 28” (Rita 28) ที่เป็นยาคุมแบบ 28 เม็ด
โดยในบทความนี้ จะกล่าวถึง “ริต้า 21” นะคะ
กล่องยาคุมทั้ง 2 รูปแบบมีลักษณะที่คล้ายกันมากค่ะ ผู้ใช้จึงควรตรวจสอบตัวเลข 21 หรือ 28 ที่ระบุไว้ ว่าเป็นรูปแบบที่ตรงกับความต้องการหรือเปล่า
ในแผงของ “ริต้า 21” มีเม็ดยาอยู่ทั้งหมด 21 เม็ด โดยที่ทุก ๆ เม็ดก็คือ “เม็ดยาฮอร์โมน” ซึ่งมีฮอร์โมนเอสโตรเจน Ethinyl estradiol อยู่เม็ดละ 0.03 มิลลิกรัม รวมกับฮอร์โมนโปรเจสติน Desogestrel อีกเม็ดละ 0.15 มิลลิกรัม
เพราะมีปริมาณ Ethinyl estradiol น้อยกว่า 0.05 มิลลิกรัม จึงจัดว่า “ริต้า 21” เป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม ประเภทฮอร์โมนต่ำ (Low dose pills) ซึ่งผลข้างเคียงจากเอสโตรเจน เช่น คลื่นไส้, อาเจียน, ปวดศีรษะ, บวมน้ำ หรือการเกิดฝ้า ก็จะพบได้น้อยกว่ายาคุมประเภทฮอร์โมนสูง (High dose pills)
ส่วน Desogestrel แม้ว่าจะยังมีฤทธิ์แอนโดรเจนอยู่ แต่ก็ลดลงมากจากโปรเจสตินรุ่นก่อน ผลข้างเคียงเรื่องสิว, หน้ามัน หรือขนดกจากฮอร์โมนจึงพบได้น้อยกว่า
ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมที่ใช้ตัวยาโปรเจสตินเป็น Desogestrel อาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ (Venous thromboembolism; VTE) ได้มากกว่า Levonorgestrel, Norethisterone หรือ Norgestimate
ซึ่งผู้ที่อยู่ในเกณฑ์อ้วนมาก หรือมีค่าดัชนีมวลกาย (Body mass index; BMI) ตั้งแต่ 30 กิโลกรัมต่อตารางเมตรขึ้นไป การใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม มีความเสี่ยงที่จะเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำมากกว่าผู้ที่ไม่ใช้
ดังนั้น แม้ว่าจะไม่ห้ามใช้ในคนอ้วน แต่ก็ควรเพิ่มความระมัดระวังในการเลือกสูตรยาคุมที่เหมาะสม หรืออาจพิจารณาทางเลือกอื่นที่ปลอดภัยกว่า โดยเฉพาะถ้ามีค่า BMI > 35 kg/m2
นอกจากนี้ ผู้ที่มีโรคประจำตัว, ผู้ที่สูบบุหรี่และมีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป, ผู้ที่ต้องการใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่น ๆ นอกเหนือจากการคุมกำเนิด ก็ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ด้วยนะคะ
“ริต้า 21” เป็นยาคุมสูตรเดียวกันกับ “มาร์วีลอน” (Marvelon) แต่ผลิตโดยบริษัทไบโอแลป จำกัด (Biolab co.ltd) และจัดจำหน่ายโดยบริษัทไบโอฟาร์ม เคมิคัลส์ จำกัด (Biopharm chemicals co.ltd) มีราคา 70 – 80 บาทโดยประมาณค่ะ
เอกสารอ้างอิง
- FSRH Guideline: Combined Hormonal Contraception. Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare, January 2019. (Amended July 2023)
- U.S. Medical Eligibility Criteria for Contraceptive Use. Centers for Disease Control and Prevention, 2016.
- Medical Eligibility Criteria for Contraceptive Use, 5th edition. World Health Organization, 2015.