เริ่มเผยแพร่
ปรับปรุงล่าสุด
ในแผงของ “ซีราเซท” (Cerazette) จะมีเม็ดยาอยู่ 28 เม็ด ซึ่งแต่ละเม็ดจะมีตัวยาฮอร์โมนโปรเจสตินที่มีชื่อว่า Desogestrel อยู่เม็ดละ 0.075 มิลลิกรัม เหมือนกันทั้งหมด
นั่นคือ ทุก ๆ เม็ดในแผงของ “ซีราเซท” จะเป็น “เม็ดยาฮอร์โมน” ค่ะ
จึงต่างจากยาคุมแบบ 28 เม็ดส่วนใหญ่ที่เป็นชนิดฮอร์โมนรวม ซึ่งจะมีทั้ง “เม็ดยาฮอร์โมน” และ “เม็ดยาหลอก” อยู่ในแผง
“ซีราเซท” เป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยว (Progestin-only pills) หรือเรียกสั้น ๆ ว่ายาคุมฮอร์โมนเดี่ยว และอาจจัดไว้ในกลุ่มย่อยประเภทฮอร์โมนต่ำ (Low-dose progestin-only pills หรือ Minipills)
Desogestrel เป็นฮอร์โมนโปรเจสตินรุ่นที่ 3 ซึ่งนอกจากจะมีประสิทธิภาพในการยับยั้งไข่ตกได้ดีกว่าฮอร์โมนโปรเจสตินรุ่นที่ 1 อย่าง Lynestrenol แล้ว ยังมีฤทธิ์แอนโดรเจนลดลงมาก การใช้ “ซีราเซท” จึงอาจช่วยลดอาการปวดประจำเดือนได้ และไม่ค่อยพบปัญหาสิวฮอร์โมน, หน้ามัน หรือขนดก
และเนื่องจากยาคุมชนิดนี้มีเฉพาะฮอร์โมนโปรเจสติน จึงเป็นทางเลือกในการคุมกำเนิด สำหรับผู้ที่ไม่สามารถทนกับอาการคลื่นไส้, อาเจียน, ปวดศีรษะ, บวมน้ำ หรือฝ้า ซึ่งเป็นผลข้างเคียงจากฮอร์โมนเอสโตรเจน
ทั้งยังเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยกว่ายาคุมฮอร์โมนรวม สำหรับผู้ที่มีน้ำหนักเกิน/อ้วน, มีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไปและสูบบุหรี่ หรือมีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ เนื่องจากไม่เพิ่มความเสี่ยงของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ (Venous thromboembolism; VTE)
ยาคุมฮอร์โมนเดี่ยว ไม่มีผลกระทบต่อคุณภาพของน้ำนม, ปริมาณน้ำนม หรือระยะเวลาการให้นม จึงสามารถใช้ได้ในระหว่างที่ให้นมบุตรนะคะ
ซึ่งแม้องค์การอนามัยโลกจะแนะนำว่า สามารถใช้ยาคุมฮอร์โมนรวมได้เช่นกัน (โดยเลือกประเภทที่มีฮอร์โมนต่ำหรือต่ำมาก และหลีกเลี่ยงการใช้ในช่วงหลังคลอด 3 หรือ 6 สัปดาห์แรกเพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ) แต่ยาคุมฮอร์โมนเดี่ยวก็ยังถือว่าเป็นทางเลือกที่ดีกว่าค่ะ
แต่ผลข้างเคียงเด่นของยาคุมฮอร์โมนเดี่ยว ก็คือ อาจพบปัญหาเลือดออกกะปริบกะปรอย, ประจำเดือนมาไม่ปกติ หรือไม่มีประจำเดือน อย่างไรก็ตาม ถ้าเลือดไม่ได้ออกมามากหรือนานผิดปกติ ก็ไม่ได้ส่งผลเสียต่อสุขภาพ จึงไม่ต้องกังวล
น้ำหนักที่มาก หรือค่าดัชนีมวลกาย (Body mass index; BMI) ที่เกินเกณฑ์มาตรฐาน ไม่ได้ลดประสิทธิภาพของยาคุมชนิดฮอร์โมนเดี่ยว จึงไม่ต้องเพิ่มขนาดการใช้ แต่ควรรับประทานให้ตรงเวลาอย่างเคร่งครัด
ซึ่งหากรับประทาน “ซีราเซท” คลาดเคลื่อนจากเวลาปกติไม่เกิน 12 ชั่วโมง จะถือว่ายังมีผลคุมกำเนิดที่ต่อเนื่อง (แต่ประสิทธิภาพอาจไม่สูงเท่ากับการรับประทานตรงเวลาสม่ำเสมอ)
แม้ยาคุมชนิดนี้จะมีความปลอดภัยสูง แต่การใช้ในผู้ป่วย หรือมีประวัติการเจ็บป่วยบางอย่าง เช่น โรคหลอดเลือดสมอง, โรคหัวใจขาดเลือด, มะเร็งเต้านม, ตับแข็งระยะท้าย, มะเร็งเซลล์ตับ ก็อาจทำให้อาการของโรครุนแรงมากขึ้น หรือเพิ่มความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตได้
และการใช้ร่วมกับยาหรือสมุนไพรบางอย่าง ก็อาจลดประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์
ดังนั้น ผู้ที่ป่วย, มีประวัติการเจ็บป่วย หรือรับประทานยาและสมุนไพรใด ๆ อยู่ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้นะคะ
“ซีราเซท” เป็นยาคุมที่ผลิตในประเทศเนเธอร์แลนด์ ในปัจจุบัน นำเข้ามาจำหน่ายในประเทศไทยโดย บริษัทออร์กานอน ประเทศไทย จำกัด (Organon Thailand Ltd.)
อย่างไรก็ตาม ยาคุมรุ่นเดิม ที่นำเข้าโดย บริษัท เอ็มเอสดี ประเทศไทย จำกัด (MSD Thailand Ltd.) อาจมีตกค้างอยู่ในบางพื้นที่ ซึ่งหากว่ายังไม่หมดอายุ ก็สามารถใช้ได้เช่นกัน
|
ซีราเซท (รูปแบบเดิม) |
ซีราเซท (โฉมใหม่) |
และแม้ว่าจะเปลี่ยนบริษัทผู้นำเข้า แต่ “ซีราเซท” ยังมีราคาเท่าเดิม คือแผงละ 220 – 250 บาทโดยประมาณ อีกทั้ง รูปแบบการใช้ก็ไม่ต่างกันค่ะ
เอกสารอ้างอิง
- FSRH Guideline: Progestogen – only Pills. Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare, August 2022. (Amended July 2023)
- U.S. Medical Eligibility Criteria for Contraceptive Use. Centers for Disease Control and Prevention, 2016.
- Shoupe D. The Progestin Revolution: progestins are arising as the dominant players in the tight interlink between contraceptives and bleeding control. Contracept Reprod Med. 2021 Jan 7;6(1):3.
