เริ่มเผยแพร่
ปรับปรุงล่าสุด
“เดลิต้อน” (Dailyton) เป็นยาคุมแบบ 28 เม็ด ซึ่งแต่ละเม็ดจะมีตัวยาฮอร์โมนโปรเจสตินที่มีชื่อว่า Lynestrenol อยู่เม็ดละ 0.5 มิลลิกรัม เหมือนกันทั้งหมด
นั่นคือ ทุก ๆ เม็ดในแผงจะเป็นเม็ดยาฮอร์โมนนะคะ ไม่มีเม็ดยาหลอกหรือเม็ดแป้งอยู่เลย
“เดลิต้อน” เป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยว (Progestin-only pills) โดยอาจแยกย่อยเป็นประเภทฮอร์โมนต่ำ (Low-dose progestin-only pills หรือ Minipills)
เนื่องจากมีเฉพาะฮอร์โมนโปรเจสติน จึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการคุมกำเนิดสำหรับผู้ที่ต้องหลีกเลี่ยงการใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน หรือทนผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากฮอร์โมนเอสโตรเจนไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นอาการคลื่นไส้, อาเจียน, ปวดศีรษะ, บวมน้ำ หรือการเกิดฝ้า
อย่างไรก็ตาม อาจพบอาการคลื่นไส้, อาเจียน และปวดศีรษะ จากการใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยวอย่าง “เดลิต้อน” ได้บ้างเล็กน้อยในผู้ใช้บางรายค่ะ
ผลข้างเคียงเด่นของยาคุมชนิดฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยว ก็คือ มีเลือดออกกะปริบกะปรอย, ประจำเดือนมาไม่ปกติ หรือไม่มีประจำเดือน
ซึ่งแม้จะไม่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ ถ้าปริมาณเลือดที่ออกไม่ได้มากผิดปกติ, ไม่ได้มาต่อเนื่องกันเป็นเวลานาน หรือไม่ได้มาบ่อยครั้งจนเกินไป แต่ผลข้างเคียงดังกล่าวก็มักจะสร้างความรำคาญใจให้กับผู้ใช้
นอกจากนี้ Lynestrenol ซึ่งเป็นโปรเจสตินรุ่นที่ 1 ก็มีฤทธิ์แอนโดรเจนสูง จึงอาจพบปัญหาสิว, หน้ามัน หรือขนดกได้
“เดลิต้อน” อาจมีภาพจำว่าเป็นยาคุมสำหรับหญิงที่ให้นมบุตร เนื่องจากไม่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพของน้ำนม, ปริมาณน้ำนม หรือระยะเวลาการให้นม แต่แท้จริงแล้ว ผู้หญิงทั่วไปก็สามารถใช้ได้เช่นกันนะคะ
และเนื่องจากยาคุมชนิดฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยว ไม่เพิ่มความเสี่ยงของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ (Venous thromboembolism; VTE) จึงเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยกว่ายาคุมชนิดฮอร์โมนรวม สำหรับผู้ที่มีน้ำหนักเกิน/อ้วน, มีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไปและสูบบุหรี่ หรือมีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ
น้ำหนักที่มาก หรือค่าดัชนีมวลกาย (Body mass index; BMI) ที่เกินเกณฑ์มาตรฐาน ไม่ทำให้ประสิทธิภาพของยาคุมลดลง จึงรับประทานในขนาดปกติได้ค่ะ แต่ควรใช้ให้ตรงเวลาอย่างเคร่งครัด
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง กับยาคุมสูตร Lynestrenol ซึ่งมีเวลาออกฤทธิ์สั้น เพราะหากรับประทาน “เดลิต้อน” ช้าเกิน 3 ชั่วโมง ก็จะไม่มีผลคุมกำเนิดที่ต่อเนื่องแล้ว
แม้จะมีความปลอดภัยสูง แต่หากมีโรคประจำตัว หรือรับประทานยาและสมุนไพรใด ๆ อยู่ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาความเหมาะสมก่อนใช้ “เดลิต้อน” นะคะ
เพราะหากใช้ในผู้ป่วย หรือผู้ที่มีประวัติการเจ็บป่วยบางอย่าง เช่น โรคหลอดเลือดสมอง, โรคหัวใจขาดเลือด, มะเร็งเต้านม, ตับแข็งระยะท้าย, มะเร็งเซลล์ตับ ก็อาจทำให้อาการของโรครุนแรงมากขึ้น หรือเพิ่มความเสี่ยงที่จะเสียชีวิต
อีกทั้งยาหรือสมุนไพรบางอย่าง ก็อาจลดประสิทธิภาพของยาคุมได้
“เดลิต้อน” เป็นยาคุมสูตรเดียวกับ “เอ็กซ์ลูตอน” แต่ผลิตโดยห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล โรงงานเภสัชกรรมพอนด์เคมีคอล ประเทศไทย (POND’S Chemical Thailand R.O.P.) และจัดจำหน่ายโดยบริษัท มาซา แลบ จำกัด (MASA Lab Co.,Ltd.) มีราคาแผงละ 90 – 120 บาทโดยประมาณค่ะ
เอกสารอ้างอิง
- FSRH Guideline: Progestogen – only Pills. Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare, August 2022. (Amended July 2023)
- U.S. Medical Eligibility Criteria for Contraceptive Use. Centers for Disease Control and Prevention, 2016.
- Shoupe D. The Progestin Revolution: progestins are arising as the dominant players in the tight interlink between contraceptives and bleeding control. Contracept Reprod Med. 2021 Jan 7;6(1):3.
