ยาคุม “ไมนอซ” (Minoz) – คุยเฟื่องเรื่องยา

ยาคุม “ไมนอซ” (Minoz) เป็นยาคุมสูตรเดียวกันกับ “มินิดอซ” (Minidoz) นั่นเองนะคะ โดยมีรูปแบบเป็น Extended-cycle 24/4 regimen นั่นก็คือ ในแผง 28 เม็ดจะมี “เม็ดยาฮอร์โมน” (เม็ดสีเหลือง) จำนวน 24 เม็ด และ “เม็ดยาหลอก” (เม็ดสีเขียว) จำนวน 4 เม็ด

โดยที่ “เม็ดยาฮอร์โมน” แต่ละเม็ดจะประกอบไปด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจน คือ Ethinyl estradiol 0.015 มิลลิกรัม และฮอร์โมนโปรเจสติน คือ Gestodene 0.060 มิลลิกรัม เหมือนกันทั้ง 24 เม็ด

ส่วน “เม็ดยาหลอก” 4 เม็ดนั้น เป็นเพียงเม็ดแป้ง ไม่มีตัวยาฮอร์โมนใด ๆ ค่ะ ผู้ผลิตจัดทำมาไว้ให้รับประทานในช่วงปลอดฮอร์โมน เพื่อให้ผู้ใช้ไม่ลืมต่อยาคุมแผงใหม่ตามกำหนด

เนื่องจากมีปริมาณ Ethinyl estradiol ไม่เกิน 0.020 มิลลิกรัม “ไมนอซ” จึงจัดเป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม ประเภทฮอร์โมนต่ำมาก (Ultra low dose pills) และยังเป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมสูตรที่มีเอสโตรเจนต่ำที่สุดในปัจจุบันอีกด้วยนะคะ

เพราะมีปริมาณฮอร์โมนที่ต่ำมาก ผลข้างเคียงจากฮอร์โมนเอสโตรเจน ไม่ว่าจะเป็นคลื่นไส้, อาเจียน, ปวดศีรษะ, บวมน้ำ หรือการเกิดฝ้า จึงพบได้น้อยมาก

ส่วนโปรเจสตินอย่าง Gestodene แม้ว่าจะมีฤทธิ์แอนโดรเจนอยู่ แต่เมื่อมีการใช้ในปริมาณที่น้อยมาก และต่ำกว่ายาคุมสูตร Gestodene ยี่ห้ออื่น ๆ จึงพบผลข้างเคียงเรื่องสิว, หน้ามัน หรือขนดกได้น้อยมากเช่นกัน

แม้ว่า Gestodene จะมีผล Antimineralocorticoid เมื่อศึกษาในสัตว์ทดลอง แต่ในมนุษย์ที่ใช้ยาคุมสูตรนี้กลับพบผลดังกล่าวน้อยมากหรือไม่มีเลย “ไมนอซ” จึงไม่จัดเป็นยาคุมที่มีผลต้านการบวมน้ำค่ะ

การที่ “ไมนอซ” มีปริมาณฮอร์โมนเอสโตรเจนต่ำมากและมีช่วงปลอดฮอร์โมนสั้น ๆ เพียงแค่ 4 วัน ช่วยให้ระดับฮอร์โมนในช่วงที่ได้รับฮอร์โมนและช่วงที่ปลอดฮอร์โมนไม่แปรปรวนมาก ลดปัญหาประจำเดือนมามากผิดปกติและกลุ่มอาการก่อนมีประจำเดือน (Premenstrual syndrome; PMS) เช่น อารมณ์แปรปรวน, หงุดหงิด, ซึมเศร้า, เครียด, ปวดศีรษะ, ปวดประจำเดือน หรือเจ็บคัดตึงเต้านม

อย่างไรก็ตาม การที่มีปริมาณฮอร์โมนต่ำมาก ก็อาจพบปัญหาเลือดออกกะปริบกะปรอยได้นะคะ โดยเฉพาะถ้ารับประทาน “ไมนอซ” ไม่ตรงเวลาสม่ำเสมอ

“ไมนอซ” เป็นยาที่ผลิตภายในประเทศ มีราคาประมาณแผงละ 110 – 140 บาท ถูกกว่า “มินิดอซ” ที่นำเข้าจากต่างประเทศและเป็นต้นแบบของยาคุมสูตรนี้

อย่างไรก็ตาม เนื่องจากไม่มีสติกเกอร์ “แถบช่วยจำสำหรับวันเริ่มรับประทานยา” แถมมาในกล่อง ดังนั้น หากพิจารณาในแง่ของรูปแบบและวิธีใช้ “ไมนอซ” อาจไม่สะดวกสำหรับการตรวจสอบประจำวันเหมือนกับ “มินิดอซ” ค่ะ

แม้จะมีปริมาณฮอร์โมนต่ำมาก แต่หากมีการใช้อย่างไม่เหมาะสมก็อาจเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดดำ, เนื้องอกหรือมะเร็งบางชนิดที่สัมพันธ์กับฮอร์โมนเพศ หรือการเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดสมอง/โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดได้ ดังนั้น ผู้ที่มีโรคประจำตัว, ผู้ที่สูบบุหรี่ โดยเฉพาะถ้ามีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป, ผู้ที่ต้องการใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่น ๆ นอกเหนือจากการคุมกำเนิด ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้นะคะ

อีกทั้ง ผู้ที่มีค่าดัชนีมวลกาย (Body mass index; BMI) ตั้งแต่ 25 กิโลกรัมต่อตารางเมตรขึ้นไป, ผู้ที่รับประทานยาคุมไม่ตรงเวลาหรือลืมรับประทานยาคุมบ่อย ๆ รวมถึงผู้ที่จำเป็นจะต้องใช้ยาหรือสมุนไพรบางชนิดที่อาจลดประสิทธิภาพของยาคุมกำเนิด ควรหลีกเลี่ยงการใช้ “ไมนอซ” เนื่องจากเสี่ยงที่จะล้มเหลวในการป้องกันการตั้งครรภ์

การปรับโฉมของ “ไมนอซ” ทำให้ลวดลายบนกล่องบรรจุยาแตกต่างไปจากเดิม อย่างไรก็ตาม คุณสมบัติ, ลักษณะของเม็ดยา, รูปแบบการใช้ รวมไปถึงราคาจำหน่าย ยังคงเหมือนเดิมค่ะ